Written & Reviewed by Clinics Asia Healthcare Team | Learn more about our expert review process.
This is an example of facial acne.
Under license from www.dermnetnz.com
This is an example of moderate back acne.
Under license from www.dermnetnz.com
This is an example of back acne.
Under license from www.dermnetnz.com
Overview
ဝက်ခြံသည် လူအများစုတွင် အချိန်တစ်ခုတွင် ဖြစ်ပွားလာနိုင်သော အခြေအနေတစ်ခုဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် အမည်းစက်များ၊ အဆီပြန်သော အရေပြားနှင့် တစ်ချို့အခါတွင် အရေပြားကို လက်နှင့်ထိပါက ပူသောလည်း နာသော ခံစားချက်များ ရှိစေပါသည်။
Symptoms
ဝက်ခြံတွေက :
|
Causes
ဝက်ခြံဆိုတာက အရေပြားမှာရှိတဲ့ မွှေးညှင်းပေါက်လေးတွေ ပိတ်ပြီးဖြစ်တဲ့ အရေပြားပြဿနာတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ လူပျိုဖော်, အပျိုဖော် စဝင်တဲ့အချိန်မှာ ခန္ဓာကိုယ်ထဲမှာရှိတဲ့ တက်စထရိုစတီရုန်း လို့ခေါ်တဲ့ ဟော်မုန်းတစ်မျိုးက မြင့်တက်လာတဲ့အခါ အဲ့ဒီ ဟော်မုန်းက အရေပြားရဲ့ အဆီဂလင်းတွေကနေ အဆီကို လိုအပ်တာထက်ပိုပြီးထုတ်စေပါတယ်။ အဲ့လို လိုအပ်တာထက်ပိုထုတ်တဲ့ အခါ ဝက်ခြံပြဿနာကိုစပြီး ရင်ဆိုင်ရပါသည်။ ဒါ့အပြင် မျိုးရိုးအရ မိသားစုထဲမှာ ဝက်ခြံဖြစ်တတ်တဲ့ သူပါတယ်ဆိုရင်လည်း ကိုယ့်မှာ ဝက်ခြံဖြစ်ဖို့ရာခိုင်နှုန်းပိုများနိုင်ပါတယ်။ တချို့အမျိုးသမီးတွေမှာလည်း အသက်အရွယ်ရလာသည့်တိုင်အောင် ဝက်ခြံပြဿနာကိုရင်ဆိုင်ရတာတွေရှိပါတယ်။ ဓမ္မတာလာခါနီး ဟော်မုနး်အပြောင်းအလဲကြောင့် ဝက်ခြံထွက်တာ, ကိုယ်ဝန်ေဆာင်ချိန် ဝက်ခြံတွေထွက်တာ, သားဥအိမ် ရေအိတ်တည်တာကြောင့် ဝက်ခြံထွက်တာ တွေလည်းရှိပါတယ်။ တခြားအကြောင်းအရင်းတွေကတော့ :
|
Diagnosis
ဝက်ခြံအမျိုးအစားတွေက :
- mild –ဆားဝက်ခြံ( blackheads)အရေပြားပေါ််မှာ ခပ်မဲမဲ အရောင်နဲ့မြင်ရပါတယ်။Whiteheads ဝက်ခြံ ,ညှစ်လိုက်တဲ့အခါ အဖြူရောင်အနှစ်လေးတွေ ထွက်တတ်ပါတယ်။
- moderate –အဖြူအစက်များနှင့် အမည်းအစက်များ အများအပြားနှင့်အတူ၊ အဖုများ (papules) နှင့် အနာရောင်များ (pustules) တော်တော်များများ ဖြစ်ပွားခြင်းဖြစ်သည်။"
- severe – အရွယ်ကြီး၊ နာက်ဆုံးသော အဖုများ (papules), အနာရောင်များ (pustules), နိုဒျူးများ (nodules) သို့မဟုတ် စစ် (cysts) များစွာ ဖြစ်ပြီး၊ အချို့သော အမာရွတ် (scarring) ရှိနိုင်ပါသည်။
အရွယ်ရောက်သော မိန်းကလေးများတွင် အထူးသဖြင့် ဟော်မုန်းညှိထိန်းမှုမမှန်မှုရှိမှုကို ပြသနိုင်သည်၊ အထူးသဖြင့် အခြား လက္ခဏာများဖြင့် ပေါင်းစပ်ပါက:
- အမွှေး အမျှင် ထူခြင်း hirsutism)
- ရာသီ ထိန်ခြင်း မမှန်ခြင်း
- သားဥအိမ် ရေအိတ်တည်ခြင်
Treatment Options
ဝက်ခြံကိုအမြစ်ပြတ်အောင်မကုသနိုင်သေးပေမယ့်ထပ်ပြီးဆိုးမလာအောင်ရှိပြီးသားဝက်ခြံတွေသက်သာအောင်လုပ်လို့ရတဲ့နည်းတွေရှိပါတယ်။
အရမ်းမဆိုးတဲ့ ဝက်ခြံဆိုရင် ဆေးဆိုင်တွေမှာ ဆေးဝါးပညာရှင်တွေကို မေးမြန်းပြီး လိမ်းဆေးလိမ်းလို့ရပါတယ်။ များသောအားဖြင့်ပြင်းအားနည်းတဲ့ benzoyl peroxide ပါဝင်တဲ့ လိမ်းဆေးကိုညွှန်းလေရှိကြပါတယ်။
သင့်ဝက်ခြံပြဿနာသည် အလယ်အလတ် သို့မဟုတ် ရှုပ်ထွေးသောအဆင့်တွင်ရှိသည့်အခါ၊ သို့မဟုတ် ဆေးခန်းမှ ဆေးများက အကျိုးမပြုသည့်အခါ ဆရာဝန်ဆေးခန်းသို့ သွားရောက်ပြပါ၊ သင့်အတွက် ဆရာဝန်ညွှန်ဆေးစာလိုအပ်နိုင်ပါသည်။
ဝက်ခြံကိုကုသရန် အသုံးပြုနိုင်သော ဆရာဝန်ကြိုတင်ပြင်ဆင်ထားသော ဆေးများတွင် အောက်ပါအမျိုးအစားများ ပါဝင်သည်:
-
- ပိုးသတ်ဆေးလိမ်းဆေးများ
- အဇေလစ်အက်စစ် (Azelaic acid)
- ပိုးသတ်ဆေးပြားများ
- မိန်းကလေးများတွင် ပေါင်းစပ်ထားသော ဟော်မုန်းပါဝင်
သင့်ဝက်ခြံပြင်းထန်ပြီး ကြိုတင်ပြင်ဆင်ထားသော ဆေးများဖြင့် သက်သာမှု မရရှိပါက ဆရာဝန်က အသားအရေရောဂါများကုသရာ၌ ကျွမ်းကျင်သူ (dermatologist) တစ်ဦးထံသို့ သင့်ကို မိတ်ဆက်ပေးနိုင်ပါသည်။
အပေါ်ယံလွှာကုသမှုများ (ဂျယ်၊ ကရင်မ်၊ လိုရှင်း) တွင်Benzoyl peroxide အပေါ်ယံလွှာ Retinoids ပိုးသတ်ဆေးများ Azelaic acid
ပိုးသတ်ဆေးပြားများကို ဝက်ခြံပြင်းထန်သောအခြေအနေများတွင် အပေါ်ယံလွှာကုသမှုနှင့်အတူ တွဲဖက်အသုံးပြုသည်။
ပုဂ္ဂလိက ကာလလပြည့်သည့်အချိန်များတွင် သို့မဟုတ် polycystic ovary syndrome (PCOS) ကဲ့သို့သော ဟော်မုန်းဆိုင်ရာအခြေအနေများနှင့် ဆက်စပ်သော ဝက်ခြံများတွင် အထူးအကျိုးရှိနိုင်သည်။
ထိုဝက်ခြံပြင်းထန်မှုများအတွက် အထူးကုသမှုအဖြစ် အသုံးပြုသော ဆေးဖြစ်သည်။
အခြား ဆေးမပါဝင်သော ကုသမှုများ
ဝက်ခြံအတွက် ဆေးမပါဝင်သော ကုသမှုများစွာလည်း ရှိသည်။
အလင်းရောင်ကို အသားအရေတွင် တိုက်ရိုက် ထည့်သွင်းကာ ဝက်ခြံလက္ခဏာများကို သက်သာစေရန် ကြိုးစားသော ကုသမှုဖြစ်သည်။
အခြား ဆေးမပါဝင်သော ကုသမှုများ :
- comedone extractor – အမည်းစက်များနှင့် အဖြူစက်များကို ဖယ်ရှားရန် အသုံးပြုနိုင်သော ပန်းချီခဲအတိုငယ်သော စက်ကရိယာဖြစ်သည်။
- chemical peels – အသားအရေ၏ အပေါ်ယံအလွှာကို ကာလေးဖြစ်စေသော ဓာတုပစ္စည်းရည် တစ်မျိုးကို မျက်နှာတွင် လိမ်းခြင်းဖြစ်သည်။ ဒါဟာ အသစ်သော အသားအရေကို ပေါ်လာစေသည်။
သို့သော်၊ အဆိုပါကုသမှုများသည် အားလုံးအတွက် သက်သာမှု မပေးနိုင်ခြင်းကြောင့် ရံဖန်ရံခါသာ အကြံပြုသည်။
Prevention Tips
ကိုယ်တိုင်ဆောင်ရွက်နိုင်သည့် နည်းလမ်းများ:
- ဝက်ခြံဖြစ် သောအရေပြားကို နေ့စဉ်နှစ်ကြိမ်ထက်မကျော်သန့်စင်ပါ။ မကြာခဏသန့်စင်ခြင်းကြောင့် အသားအရေ ယားယံလာပြီး ဝက်ခြံလက္ခဏာများပိုဆိုးစေပါသည်။
- ပျော့ပျောင်းသည့်ဆပ်ပြာ သို့မဟုတ် သန့်စင်ဆေးဖြင့် လွယ်ကူသောရေနွေးနွေးဖြင့် စင်ကြယ်စွာဆေးပါ ရေပူ သို့မဟုတ် ရေအေးများက ဝက်ခြံပြဿနာကို ပိုဆိုးစေနိုင်သည်
- အမည်းစက်များနှင့် ဝက်ခြံများကို ဖိခြင်း သို့မဟုတ် နှိပ်ခြင်း မလုပ်ပါနှင့် ဒါဟာ ဝက်ခြံပြဿနာကို ပိုဆိုးစေပြီး အမြဲတမ်းအမာရွတ်ရနိုင်ပါသည်။
- ဆီပါသော မိတ်ကပ်၊ အသားအရေထိန်းသိမ်းမှုနှင့် နေရောင်ကာကာ လိမ်းေဆးများကို ရှောင်ပါ "comedogenic" ဟု မှတ်သားထားသောထုတ်ကုန်များကို ရှောင်ရှားပြီး "non-comedogenic" ဖြစ်သောရေပြည့်ထုတ်ကုန်များကို အသုံးပြုပါ။
- မအိပ်မီ မိတ်ကပ်အားလုံးကို မျက်နှာမှ အပြီးတိုင်ဖယ်ရှားပါ။
- အသားအရေခြောက်ခြင်းဖြစ်ပါက ရနံ့မပါသော ရေပြည့်အာနိသင်ရှိသော emollient ကို အသုံးပြုပါ။
- ကျန်းမာရေးပြည့်စုံရန် နှင့် စိတ်အားတက်ကြွမှုအတွက် အပြင်ပန်းလှုပ်ရှားမှုများလုပ်ဆောင်ပါ ဝက်ခြံကို တိုက်ဖျက်နိုင်မည်မဟုတ်သော်လည်း စိတ်ဖိစီးမှုကို လျော့နည်းစေပါသည်။ အားကစားပြီးသွားသောအခါ မဖြစ်မနေ ရေချိုးပါ၊ အရေပြားတွင် ချွေးများပုံလာ၍ ဝက်ခြံထွက်လာနိုင်သည်။
- ဆံပင်ကို အမြဲသန့်ရှင်းစွာ ထိန်းသိမ်းပါ ဆံပင်သည် မျက်နှာတွင်ကျမနေစေရန် ကြိုးစားပါ။
When To See A Doctor
သင့်ဝက်ခြံပြဿနာသည် အလယ်အလတ် သို့မဟုတ် ရှုပ်ထွေးသောအဆင့်တွင်ရှိသည့်အခါ၊ သို့မဟုတ် ဆေးခန်းမှ ဆေးများက အကျိုးမပြုသည့်အခါ ဆရာဝန်ဆေးခန်းသို့ သွားရောက်ပြပါ၊ သင့်အတွက် ဆရာဝန်ညွှန်ဆေးစာလိုအပ်နိုင်ပါသည်။
Our content undergoes a thorough process of research, writing, peer review, and rigorous checks and approvals. It is designed for educational purposes and is freely accessible for individual patients to read and share. For detailed information regarding usage, copyright, and disclaimers, please visit our Terms & Conditions page.