အရေပြားပိုးဝင်ရောဂါ (Cellulitis)

လက္ခဏာများ

အရေပြားပိုးဝင်ရောဂါကြောင့် သင့်အရေပြားသည် နာကျင်ခြင်း၊ ပူနွေးခြင်းနှင့် ရောင်ရမ်းခြင်း တို့ ဖြစ်တတ်သည်။ ထိုနေရာသည် များသောအားဖြင့် နီရဲနေတတ်သော်လည်း အညိုရောင် သို့မဟုတ် အမည်းရောင်အသားအရေရှိသူများတွင် သဲကွဲမှု နည်းနိုင်သည်။ သင့်အရေပြားတွင် ရေကြည်ဖုများလည်း ဖြစ်နိုင်သည်။

သင်သည် နေမကောင်းဖြစ်သလို ခံစားရနိုင်ပြီး ဖျားနာခြင်းနှင့် တူသော လက္ခဏာများ (flu-like symptoms) နှင့်အတူ ဂလင်းများ ရောင်ရမ်းနာကျင်ခြင်း တို့လည်း ရှိနိုင်သည်။

သင့်ခန္ဓာကိုယ်၏ မည်သည့်အစိတ်အပိုင်းတွင်မဆို အရေပြားပိုးဝင်ရောဂါ ဖြစ်နိုင်သော်လည်း ခြေလက်အောက်ပိုင်း တွင် ပို၍ အဖြစ်များသည်။

သင့်လက်များတွင် အရေပြားပိုးဝင်ရောဂါ ဖြစ်နိုင်ပြီး ၎င်းသည် လက်ချောင်းများ သို့မဟုတ် လက်ဖမိုးများ ရောင်ရမ်းခြင်းကို ဖြစ်စေသည်။

 သင့်ခြေထောက်များတွင်လည်း အရေပြားပိုးဝင်ရောဂါ ဖြစ်နိုင်ပြီး တစ်ခါတရံ သင် အားကစားသမားခြေထောက် (athlete's foot) ရှိပါက ခြေချောင်းများအနီးတွင် ဖြစ်တတ်သည်။

 သင့်ခြေထောက်ရှိ အရေပြားပိုးဝင်ရောဂါသည် များသောအားဖြင့် ခြေသလုံးတွင် ဖြစ်တတ်သည်။

သင့်မျက်လုံးတွင် အရေပြားပိုးဝင်ရောဂါ ဖြစ်ခြင်းသည် အလွန်ပြင်းထန်သည်။ သင့်မျက်လုံး၏ မျက်ခွံဖြူပိုင်းသည် နီရဲလာနိုင်သော်လည်း ၎င်းသည် အမြဲတမ်း မဖြစ်ပေါ်ပါ။  

ဖြစ်ပွားရသည့် အကြောင်းရင်းများ

အရေပြားပိုးဝင်ရောဂါသည် များသောအားဖြင့် ဘက်တီးရီးယားပိုးဝင်ခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပွားသည်။

ဘက်တီးရီးယားများသည် သင့်အရေပြား ပျက်စီးသွားပါက၊ ဥပမာအားဖြင့် အင်းဆက်ကိုက်ခြင်း သို့မဟုတ် ပြတ်ရှဒဏ်ရာကြောင့်၊ သို့မဟုတ် အရေပြား ကွဲအက်ခြောက်သွေ့နေပါက အရေပြား၏ အတွင်းပိုင်းအလွှာများသို့ ကူးစက်နိုင်သည်။

တစ်ခါတရံ အရေပြားပျက်စီးမှုသည် သတိမထားမိနိုင်လောက်အောင် သေးငယ်နိုင်သည်။

အရေပြားပိုးဝင်ရောဂါသည် အရေပြား၏ အတွင်းပိုင်းအလွှာများကို ထိခိုက်သောကြောင့် အခြားသူတစ်ဦးထံမှ သင် ကူးစက်ခံရခြင်း မရှိနိုင်ပါ။

ဖြစ်နိုင်ခြေ အကြောင်းရင်းများ

သင့်တွင် အရေပြားပိုးဝင်ရောဂါ ဖြစ်နိုင်ခြေ ပိုများနိုင်သည်မှာ အကယ်၍-

• သင့်လက်များ၊ ခြေထောက်များ၊ လက်ဖဝါးများ သို့မဟုတ် ခြေဖဝါးများတွင် သွေးလှည့်ပတ်မှု မကောင်းခြင်း၊ ဥပမာအားဖြင့် သင် အဝလွန်ခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။
• လှုပ်ရှားသွားလာရန် ခက်ခဲခြင်း။
• ကိုယ်ခံအားစနစ် အားနည်းခြင်း၊ ဥပမာအားဖြင့် ဓာတုကုထုံး (chemotherapy treatment) သို့မဟုတ် ဆီးချိုရောဂါ ကြောင့် ဖြစ်သည်။
• အရေပြားအောက်တွင် အရည်များစုပုံခြင်းကို ဖြစ်စေသော (lymphoedema) ရှိခြင်း။
• မူးယစ်ဆေးထိုးခြင်း။
• ခွဲစိတ်မှုဒဏ်ရာ ရှိခြင်း။
• ယခင်က အရေပြားပိုးဝင်ရောဂါ ဖြစ်ဖူးခြင်း။

အရေပြားပိုးဝင်ရောဂါ ဖြစ်နိုင်ခြေ ပိုများသူများသည် အားကစားသမားခြေထောက် (athlete's foot) ကို ချက်ချင်း ကုသသင့်သည်။

ကုသမှု ရွေးချယ်စရာများ

အရေပြားအနည်းငယ်သာ ထိခိုက်သော အပျော့စား အရေပြားပိုးဝင်ရောဂါအတွက် ဆရာဝန်က များသောအားဖြင့် ၁ ပတ်ကြာ ပဋိဇီဝဆေးပြားများ ကို ညွှန်းပေးပါလိမ့်မည်။

ကုသမှုစတင်ပြီး ပထမ ၄၈ နာရီအတွင်း သင့်ရောဂါလက္ခဏာများ ပိုဆိုးလာနိုင်သော်လည်း ထို့နောက်တွင် စတင်သက်သာလာသင့်သည်။

ပဋိဇီဝဆေးများ စတင်သောက်သုံးပြီး ၂ ရက်မှ ၃ ရက်အကြာတွင်မှ မသက်သာသေးပါက သင့် GP ကို ဆက်သွယ်ပါ။

သင်နေကောင်းလာပြီဟု ခံစားရသည့်တိုင် ပဋိဇီဝဆေးများကို အကုန်သောက်ရန် အရေးကြီးပါသည်။

လူအများစုသည် ၇ ရက်မှ ၁၀ ရက်အတွင်း အပြည့်အဝ ပြန်လည်သက်သာလာကြသည်။

အရေပြားပိုးဝင်ရောဂါ ပြင်းထန်ပါက ဆေးရုံသို့ လွှဲပြောင်းပေးကာ ကုသမှုခံယူရနိုင်သည်။

အရေပြားပိုးဝင်ရောဂါ ပြန်မဖြစ်အောင် ကာကွယ်ခြင်း 

မကြာခဏ ပြန်ဖြစ်တတ်သော အရေပြားပိုးဝင်ရောဂါရှိသူ အချို့ကို ရောဂါပြန်မဖြစ်စေရန်အတွက် ဆေးပမာဏနည်းသော ရေရှည် ပဋိဇီဝဆေးများ ကို ညွှန်းပေးနိုင်ပါသည်။

အရေပြားပိုးဝင်ရောဂါကို ကူညီရန် သင်လုပ်ဆောင်နိုင်သည့်အရာများ

As well as taking antibiotics for cellulitis, you can help speed up your recovery by:

• နာကျင်မှုအတွက် ပါရာစီတမော (paracetamol) သို့မဟုတ် အိုင်ဗျူပရိုဖန် (ibuprofen) သောက်သုံးခြင်း။
• ထိုင်နေစဉ် သို့မဟုတ် လှဲလျောင်းနေစဉ် ရောင်ရမ်းမှုကို လျှော့ချရန် ထိခိုက်မိသော ခန္ဓာကိုယ်အစိတ်အပိုင်းကို ခေါင်းအုံး သို့မဟုတ် ကုလားထိုင်ပေါ်တွင် မြှင့်တင်ထားခြင်း။
• လက်ကောက်ဝတ် သို့မဟုတ် ခြေကျင်းဝတ်ကဲ့သို့သော ထိခိုက်မိသော ခန္ဓာကိုယ်အစိတ်အပိုင်းအနီးရှိ အဆစ်ကို မတောင့်တင်းစေရန် ပုံမှန်လှုပ်ရှားပေးခြင်း။
• ရေဓာတ်ခန်းခြောက်ခြင်းကို ရှောင်ရှားရန် အရည်များများသောက်ခြင်း။
• မသက်သာမချင်း ဖိအားပေး ခြေအိတ်များ (compression stockings) မဝတ်ဆင်ခြင်း။

အရေပြားပိုးဝင်ရောဂါ ထပ်မဖြစ်စေရန် အောက်ပါတို့ဖြင့် လျှော့ချနိုင်သည်

• အရေပြားကို သန့်ရှင်းခြောက်သွေ့ပြီး အစိုဓာတ် ထိန်းသိမ်းထားခြင်း။
• ပြတ်ရှဒဏ်ရာများ သို့မဟုတ် ဒဏ်ရာများကို သန့်ရှင်းအောင်ထားပြီး ပိုးသတ်ဆေးခရင်မ် (antiseptic cream) အသုံးပြုခြင်း။
• သင့်လျော်သော အဝတ်အစားနှင့် ဖိနပ်များ ဝတ်ဆင်ခြင်းဖြင့် ပြတ်ရှခြင်းနှင့် ပွန်းပဲ့ခြင်းများကို ကာကွယ်ခြင်း။
• အပြင်ဘက်တွင် အလုပ်လုပ်ပါက လက်အိတ်ဝတ်ဆင်ခြင်း။

နောက်ဆက်တွဲပြဿနာများ

အရေပြားပိုးဝင်ရောဂါကို အမြန်မကုသပါက ပိုးဝင်ခြင်းသည် သွေး၊ ကြွက်သားနှင့် အရိုးများကဲ့သို့ ခန္ဓာကိုယ်၏ အခြားအစိတ်အပိုင်းများသို့ ပြန့်ပွားနိုင်သည်။

ဆရာဝန်နှင့် ပြသရန် အချိန်

GP (အထွေထွေရောဂါကု ဆရာဝန်) နှင့် အရေးပေါ် ပြသပါ။

• သင့်အရေပြား နာကျင်ခြင်း၊ ပူနွေးခြင်းနှင့် ရောင်ရမ်းခြင်းဖြစ်ပါက

ပဋိဇီဝဆေးများဖြင့် စောစီးစွာ ကုသခြင်းသည် အရေပြားပိုးဝင်ရောဂါ ပိုမိုပြင်းထန်လာခြင်းမှ ကာကွယ်နိုင်သည်။

အောက်ပါလက္ခဏာများဖြစ် ပါက လူနာတင်ယာဉ်ကို ခေါ်ပါ သို့မဟုတ် အရေးပေါ်ဌာနသို့ သွားပါ။

အရေပြားပိုးဝင်ရောဂါ ရှိပြီး 

• အဖျားကြီးခြင်း သို့မဟုတ် ပူပြီး တုန်ယင်ခြင်း။
• နှလုံးခုန်မြန်ခြင်း သို့မဟုတ် အသက်ရှူမြန်ခြင်း။
• သင့်အရေပြားပေါ်တွင် ခရမ်းရောင်အကွက်များ ပေါ်ခြင်း (အညိုရောင် သို့မဟုတ် အမည်းရောင်အသားအရေရှိသူများတွင် သဲကွဲမှု နည်းနိုင်သည်)။
• မူးဝေခြင်း သို့မဟုတ် သတိလစ်မတတ် ဖြစ်ခြင်း။
• စိတ်ရှုပ်ထွေးခြင်း သို့မဟုတ် နေရာမသိခြင်း။
• အေးစက်စိုစွတ်သော သို့မဟုတ် ဖြူဖျော့သော အရေပြား။
• တုံ့ပြန်မှု မရှိခြင်း သို့မဟုတ် သတိလစ်ခြင်း။

ဤအရာများသည် အသက်အန္တရာယ်ရှိနိုင်သော ပြင်းထန်သည့် နောက်ဆက်တွဲပြဿနာများ၏ လက္ခဏာများ ဖြစ်သည်။