Written & Reviewed by Clinics Asia Healthcare Team | Learn more about our expert review process.
အကျဥ်းချုပ်
ဆီးချိုရောဂါကြောင့်ဖြစ်သော မျက်စိအာရုံကြောပျက်စီးခြင်း (Diabetic Retinopathy) သည် သွေးတွင်းသကြားဓာတ်များပြားမှုကြောင့် မျက်လုံးအနောက်ဘက်ရှိ အာရုံခံအလွှာ (Retina) ပျက်စီးရာမှ ဖြစ်ပေါ်လာသော ဆီးချိုရောဂါ၏ နောက်ဆက်တွဲပြဿနာတစ်ခုဖြစ်သည်။
သို့သော် ဆီးချိုကြောင့်ဖြစ်သော မျက်စိအာရုံကြောပျက်စီးခြင်းသည် မျက်စိမမြင်တော့သည့်အဆင့်သို့ ရောက်ရှိရန် နှစ်ပေါင်းများစွာ ကြာတတ်သည်။
ဤပြဿနာဖြစ်ပွားနိုင်ခြေကို လျှော့ချရန် ဆီးချိုရောဂါရှိသူများသည် အောက်ပါတို့ကို ပြုလုပ်သင့်သည်:
- သွေးတွင်းသကြားဓာတ်၊ သွေးပေါင်ချိန်နှင့် ကိုလက်စထရောကို ထိန်းချုပ်ရန်
- ဆီးချိုရောဂါအတွက် မျက်စိစစ်ဆေးမှုများကို မှန်မှန်ခံယူရန် - အသက် ၁၂ နှစ်နှင့်အထက် ဆီးချိုရောဂါရှိသူအားလုံးကို စောစီးစွာ ပြဿနာများကို ဖော်ထုတ်ကုသရန် ဤစစ်ဆေးမှုများ ပြုလုပ်ပေးသည်
ဆီးချိုရောဂါကြောင့်ဖြစ်သော မျက်စိအာရုံကြောပျက်စီးခြင်း အဆင့်များ
ဆီးချိုရောဂါကြောင့်ဖြစ်သော မျက်စိအာရုံကြောပျက်စီးခြင်း (Diabetic Retinopathy) သည် အချိန်ကြာလာသည်နှင့်အမျှ အဆင့်ဆင့် ဖြစ်ပေါ်လာတတ်သည်။
ဆီးချိုရောဂါအတွက် မျက်စိစစ်ဆေးမှုပြုလုပ်ပြီးနောက် ဆီးချိုကြောင့်ဖြစ်သော မျက်စိအာရုံကြောပျက်စီးခြင်း ဟု အတည်ပြုခံရလျှင်၊ နေထိုင်မှုပုံစံပြောင်းလဲခြင်းနှင့် ကုသမှုတို့ဖြင့် ရောဂါဆိုးရွားလာမှုကို လျှော့ချနိုင်သည်။
ဆီးချိုကြောင့်ဖြစ်သော မျက်စိအာရုံကြောပျက်စီးခြင်း၏ အဓိကအဆင့်များကို အောက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။ ဤအဆင့်အားလုံးကို လူတိုင်းကြုံတွေ့ရမည်မဟုတ်ပါ။
အဆင့် ၁: နောက်ခံ အာရုံကြောပျက်စီးခြင်း (Background Retinopathy)
ဤအဆင့်တွင် မျက်လုံးအနောက်ဘက်ရှိ အာရုံခံအလွှာ (Retina) ရှိ သွေးကြောငယ်များတွင် အဖုငယ်များ (microaneurysms) ပေါ်လာပြီး သွေးအနည်းငယ် ယိုစိမ့်နိုင်သည်။ ဤအခြေအနေသည် ဆီးချိုရောဂါရှိသူများတွင် အလွန်အဖြစ်များသည်။
ဤအဆင့်တွင်:
- သင့်အမြင်အာရုံကို မထိခိုက်သေးသော်လည်း နောင်တွင် မျက်စိပြဿနာဖြစ်နိုင်ခြေ ပိုများသည်။
- ကုသမှုမလိုသေးသော်လည်း ပြဿနာပိုဆိုးမလာစေရန် ဂရုစိုက်ရမည်။
- မျက်လုံးနှစ်ဖလုံးစလုံးတွင် ပြဿနာရှိပါက အမြင်အာရုံပိုဆိုးလာနိုင်ခြေ ပိုများသည်။
အဆင့် ၂: ကြိုတင်ပြန့်ပွားသော အာရုံကြောပျက်စီးခြင်း (Pre-Proliferative Retinopathy)
ဤအဆင့်တွင် အာရုံခံအလွှာ (Retina) တွင် ပိုမိုပြင်းထန်ပြီး ကျယ်ပြန့်သော ပြောင်းလဲမှုများ (ဥပမာ - အာရုံခံအလွှာထဲသို့ သွေးယိုခြင်း) ကို တွေ့ရသည်။
ဤအဆင့်တွင်:
- သင့်အမြင်အာရုံ ထိခိုက်လာနိုင်ခြေ အလွန်မြင့်မားသည်။
- မျက်စိအခြေအနေကို စောင့်ကြည့်ရန် (၃၊ ၆၊ ၉ သို့မဟုတ် ၁၂ လတစ်ကြိမ်) ပိုမိုမကြာခဏ စစ်ဆေးမှုများ ခံယူရန် အကြံပြုခံရမည်။
အဆင့် ၃: ပြန့်ပွားသော အာရုံကြောပျက်စီးခြင်း (Proliferative Retinopathy)
ဤအဆင့်တွင် အာရုံခံအလွှာ (Retina) ပေါ်တွင် အသစ်ဖြစ်သော သွေးကြောများနှင့် အမာရွတ်တစ်သျှူးများ ဖြစ်ပေါ်လာပြီး ပြင်းထန်သော သွေးယိုစိမ့်မှုနှင့် အာရုံခံအလွှာလွတ်ထွက်ခြင်း (Retinal Detachment) ကို ဖြစ်စေနိုင်သည်။
ဤအဆင့်တွင်:
- အမြင်အာရုံဆုံးရှုံးနိုင်ခြေ အလွန်မြင့်မားသည်။
- treatment will be offered to stabilise your vision as much as possible, although it will not be possible to restore any vision you've lost
ဆီးချိုကြောင့်ဖြစ်သော အမြင်လွှာပျက်စီးခြင်း (Diabetic Maculopathy)
တစ်ခါတစ်ရံတွင် မျက်လုံး၏အလယ်ဗဟိုရှိ အမြင်အာရုံခံအလွှာ (Macula) ရှိ သွေးကြောများ ယိုစိမ့်ခြင်း သို့မဟုတ် ပိတ်ဆို့ခြင်း ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်။ ဤအခြေအနေကို ဆီးချိုကြောင့်ဖြစ်သော အမြင်လွှာပျက်စီးခြင်း (Diabetic Maculopathy) ဟုခေါ်သည်။
ဤအခြေအနေတွေ့ရှိပါက-:
- သင့်အမြင်အာရုံ ထိခိုက်လာနိုင်ခြေ အလွန်မြင့်မားသည်။
- ပိုမိုမကြာခဏ စစ်ဆေးမှုများ လိုအပ်နိုင်သည်။
- Optical Coherence Tomography (OCT) စကန်ကဲ့သို့သော အထူးကင်မရာဖြင့် မျက်စိကို အသေးစိတ်စစ်ဆေးနိုင်သည်။
- ပြဿနာပိုဆိုးမလာစေရန် ကုသနည်းများဆွေးနွေးရန် ဆေးရုံအထူးကုထံ လွှဲပြောင်းပေးနိုင်သည်။
လက္ခဏာများ
ဆီးချိုကြောင့်ဖြစ်သော မျက်စိအာရုံကြောပျက်စီးခြင်း၏ အစောပိုင်းအဆင့်များတွင် များသောအားဖြင့် သိသာသောလက္ခဏာများ မပြသသောကြောင့် သတိမထားမိနိုင်ပါ။
သို့သော် ဆီးချိုမျက်စိစစ်ဆေးမှု တွင် မျက်စိ၏ဓာတ်ပုံရိုက်ကူးခြင်းဖြင့် အစောပိုင်းလက္ခဏာများကို ဖော်ထုတ်နိုင်သည်။
ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေ အကြောင်းရင်းများ
Type 1 နှင့် Type 2 ဆီးချိုရောဂါရှိသူများသည် ဆီးချိုကြောင့်ဖြစ်သော မျက်စိအာရုံကြောပျက်စီးခြင်း ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသည်။
အထူးသဖြင့် အောက်ပါအချက်များရှိပါက ပိုမိုအန္တရာယ်များသည်:
- hဆီးချိုရောဂါ ကြာမြင့်စွာခံစားနေရခြင်း
- သွေးတွင်းသကြားဓာတ် (Blood Glucose) အမြဲမြင့်မားနေခြင်း
- သွေးပေါင်ချိန်မြင့်မားခြင်း
- ကိုလက်စထရောမြင့်မားခြင်း
- ကိုယ်ဝန်ဆောင်ခြင်း
- အာရှ သို့မဟုတ် အာဖရိက-ကာရီဘီယံ မျိုးနွယ်ဖြစ်ခြင်း
သွေးတွင်းသကြားဓာတ်၊ သွေးပေါင်ချိန်နှင့် ကိုလက်စထရောကို ထိန်းချုပ်ခြင်းဖြင့် ဤပြဿနာဖြစ်နိုင်ခြေကို လျှော့ချနိုင်သည်။
ရောဂါရှာဖွေခြင်း
ဆီးချိုရောဂါရှိသူများအတွက် မျက်စိစစ်ဆေးခြင်း
အသက် ၁၂ နှစ်နှင့်အထက် ဆီးချိုရောဂါရှိသူတိုင်းအား မျက်စိစစ်ဆေးမှုခံယူရန် ဖိတ်ခေါ်သည်။ စစ်ဆေးမှုအကြိမ်နှုန်းကို သင့်နောက်ဆုံး စစ်ဆေးမှုရလဒ် ၂ ခုပေါ်တွင် မူတည်သည်။ ယခင်စစ်ဆေးမှု ၂ ကြိမ်တွင် ဆီးချိုကြောင့်ဖြစ်သော မျက်စိအာရုံကြောပျက်စီးခြင်း မတွေ့ရှိပါက ၂ နှစ်တစ်ကြိမ် စစ်ဆေးမည်။
ဤစစ်ဆေးမှုကို ပြုလုပ်ရခြင်းအကြောင်းရင်းများ:
- အစောပိုင်းအဆင့်များတွင် လက္ခဏာမပြသောကြောင့်
- စောစီးစွာ မကုသပါက အမြင်အာရုံအပြီးအပိုင် ဆုံးရှုံးနိုင်သောကြောင့်
- အမြင်အာရုံမထိခိုက်မီ ပြဿနာများကို စောစီးစွာ ဖော်ထုတ်နိုင်သောကြောင့်
- စောစီးစွာတွေ့ရှိပါက ကုသမှုဖြင့် အမြင်အာရုံဆုံးရှုံးမှုကို ကာကွယ်နိုင်သောကြောင့်
စစ်ဆေးမှုတွင် မျက်လုံးအနောက်ဘက်ကို စစ်ဆေးခြင်းနှင့် ဓာတ်ပုံရိုက်ခြင်းတို့ ပါဝင်သည်။
သင့်ရလဒ်ပေါ်မူတည်၍ ပိုမိုမကြာခဏ စစ်ဆေးရန် သို့မဟုတ် အထူးကုနှင့် ကုသမှုဆိုင်ရာ တိုင်ပင်ရန် အကြံပြုခံရမည်။
ကုသမှုနည်းလမ်းများ
ဆီးချိုကြောင့်ဖြစ်သော မျက်စိအာရုံကြောပျက်စီးခြင်းကို အဆင့်မြင့်မားပြီး အမြင်အာရုံအတွက် အန္တရာယ်ရှိမှသာ အထူးကုသမှုလိုအပ်သည်။
အဆင့် ၃ (ပြန့်ပွားသော) အာရုံကြောပျက်စီးခြင်း သို့မဟုတ် ဆီးချိုကြောင့်ဖြစ်သော အမြင်လွှာပျက်စီးခြင်းကြောင့် လက္ခဏာများရှိပါက ကုသမှုခံယူရန် အကြံပြုသည်။
အဆင့်အားလုံးတွင် သင့်ဆီးချိုရောဂါကို ထိန်းချုပ်ရန် အရေးကြီးသည်။
ဆီးချိုရောဂါထိန်းချုပ်ခြင်း
သင့်ကုသမှု၏ အရေးအကြီးဆုံးအပိုင်းမှာ ဆီးချိုရောဂါကို ထိန်းချုပ်ရန်ဖြစ်သည်။
ဆီးချိုကြောင့်ဖြစ်သော မျက်စိအာရုံကြောပျက်စီးခြင်း၏ အစောပိုင်းအဆင့်များတွင် ဆီးချိုကိုထိန်းချုပ်ခြင်းဖြင့် အမြင်အာရုံပြဿနာများ မဖြစ်ပေါ်အောင် ကာကွယ်နိုင်သည်။
အဆင့်မြင့်မားပြီး အမြင်အာရုံထိခိုက်နေပါက ဆီးချိုကိုထိန်းချုပ်ခြင်းဖြင့် အခြေအနေပိုဆိုးမလာစေရန် တားဆီးနိုင်သည်။
ဆီးချိုကြောင့်ဖြစ်သော အဆင့်မြင့် မျက်စိအာရုံကြောပျက်စီးခြင်းအတွက် ကုသမှုများ
အမြင်အာရုံကို ခြိမ်းခြောက်နေသော သို့မဟုတ် ထိခိုက်စေနေသော ဆီးချိုကြောင့်ဖြစ်သည့် မျက်စိအာရုံကြောပျက်စီးခြင်းအတွက် အဓိက ကုသမှုနည်းလမ်းများမှာ:
- လေဆာကုထုံး– ပြန့်ပွားနေသော ဆီးချိုကြောင့်ဖြစ်သည့် မျက်စိအာရုံကြောပျက်စီးခြင်း (proliferative diabetic retinopathy) တွင် မျက်လုံးအနောက်ဘက်ရှိ အာရုံခံအလွှာ (retina) ပေါ်က အသစ်ဖြစ်ပေါ်နေသော သွေးကြောများကို ကုသရန်နှင့် အချို့သော အမြင်လွှာပျက်စီးခြင်း (maculopathy) ကို တည်ငြိမ်စေရန်
- မျက်စိထိုးဆေး – အမြင်အာရုံကို ခြိမ်းခြောက်နေသော ပြင်းထန်သည့် အမြင်လွှာပျက်စီးခြင်းအတွက်
- စတီးရွိုက်မျက်စိထည့်ကုထုံး – မျက်စိထိုးဆေးများ မသင့်တော်ပါက သို့မဟုတ် အကျိုးမရှိပါက ပြင်းထန်သည့် အမြင်လွှာပျက်စီးခြင်းအတွက်
- မျက်စိခွဲစိတ်ကုသမှု – လေဆာကုထုံးဖြင့် မကုသနိုင်သည့် အဆင့်မြင့် အာရုံကြောပျက်စီးခြင်းတွင် မျက်လုံးအတွင်းရှိ သွေးများ သို့မဟုတ် အမာရွတ်တစ်သျှူးများကို ဖယ်ထုတ်ရန်
လေဆာကုထုံး
လေဆာကုထုံးကို ဆီးချိုကြောင့်ဖြစ်သော မျက်စိအာရုံကြောပျက်စီးခြင်း၏ အဆင့်မြင့်အခြေအနေများတွင် မျက်လုံးအနောက်ဘက်ရှိ အသစ်ဖြစ်ပေါ်နေသော သွေးကြောများကို ကုသရန် အသုံးပြုသည်။
ဤသို့ကုသရခြင်းမှာ အသစ်ဖြစ်ပေါ်နေသော သွေးကြောများသည် အလွန်အားနည်းပြီး မကြာခဏ မျက်လုံးအတွင်းသို့ သွေးယိုစိမ့်မှုကို ဖြစ်စေသောကြောင့် ဖြစ်သည်။
ကုသမှုသည် ဆီးချိုကြောင့်ဖြစ်သော မျက်စိပြောင်းလဲမှုများကို တည်ငြိမ်စေပြီး အမြင်အာရုံ ပိုမိုဆိုးရွားလာခြင်းကို တားဆီးပေးနိုင်သော်လည်း များသောအားဖြင့် အမြင်အာရုံကို ပိုမိုကောင်းမွန်စေမည် မဟုတ်ပါ။
လေဆာကုထုံးတွင် :
- မျက်လုံးကို ထုံဆေးခတ်ပေးပြီး လေဆာရောင်ခြည်ဖြင့် ကုသမည် မျက်ဆန်များကို ကျယ်စေရန် မျက်စဉ်းခတ်ပြီး မျက်ခွံများကို ဖွင့်ထားကာ အာရုံခံအလွှာပေါ်သို့ လေဆာရောင်ခြည် စူးစိုက်စေရန် အထူးမျက်ကပ်မှန်များ အသုံးပြုမည်
- ပုံမှန်အားဖြင့် မိနစ် ၂၀ မှ ၄၀ အထိ ကြာမြင့်မည်
- အများအားဖြင့် ခွဲစိတ်ခန်းပြင်ပတွင် ပြုလုပ်ပြီး ညအထိ ဆေးရုံတွင် နေရန် မလိုအပ်ပါ
- တစ်ခါထက်ပို၍ လေဆာကုသမှုခံယူရန် လိုအပ်နိုင်သည်
- များသောအားဖြင့် နာကျင်မှုမရှိသော်လည်း မျက်လုံး၏ အချို့နေရာများကို ကုသသည့်အခါ တစ်ခါတစ်ရံ စူးရှသော နာကျင်မှုကို ခံစားရနိုင်သည်
ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများ
ကုသမှုအပြီးတွင် နာရီအနည်းငယ်ကြာ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးအနည်းငယ် ခံစားရနိုင်သည်။
ဤသို့သော လက္ခဏာများ ပါဝင်နိုင်သည်:
- မှုန်ဝါးသော အမြင်အာရုံ - ဤအခြေအနေ ပျောက်ကင်းသည်အထိ ကားမောင်း၍မရသောကြောင့် မိတ်ဆွေ သို့မဟုတ် ဆွေမျိုးတစ်ဦးဦးကို အိမ်ပြန်ပို့ရန် စီစဉ်ထားပါ သို့မဟုတ် အများသုံးယာဉ်ဖြင့် ပြန်လာပါ
- အလင်းဒဏ်ကို ပိုမိုခံစားရခြင်း - မျက်လုံးများ ပုံမှန်ပြန်ဖြစ်သည်အထိ နေကာမျက်မှန်တပ်ဆင်ထားပါ
- နာကျင်မှု သို့မဟုတ် မအီမသာဖြစ်ခြင်း - paracetamol ကဲ့သို့သော ဆေးဆိုင်မှဝယ်ယူနိုင်သည့် အကိုက်အခဲပျောက်ဆေးများ သောက်သုံးနိုင်သည်
ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသော နောက်ဆက်တွဲပြဿနာများ
ကုသမှုမခံယူမီ ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသော အန္တရာယ်များကို သင့်အား အသိပေးထားသင့်သည်။
ဖြစ်နိုင်သည့် နောက်ဆက်တွဲပြဿနာများတွင် ပါဝင်သည်-
- ညဘက် သို့မဟုတ် ဘေးဘက်အမြင်အာရုံ လျော့နည်းခြင်း - အချို့လူများတွင် ဤအခြေအနေကြောင့် ကားမောင်းခြင်းကို ရပ်တန့်ရန် လိုအပ်နိုင်သည်
- မျက်လုံးအတွင်းသို့ သွေးယိုခြင်း သို့မဟုတ် အမြင်အာရုံတွင် အရာဝတ္ထုများ မျောနေသည့်အမြင်မျိုး (floaters) ဖြစ်ခြင်း
- လေဆာကုသမှုပြုလုပ်ပြီးနောက် လအနည်းငယ်ကြာ မျက်လုံးအနောက်ဘက်တွင် လေဆာဖြင့်ဖန်တီးထားသော အရိပ်ပုံစံမျိုးကို "မြင်ရ"ခြင်း
- အမြင်အာရုံ၏ အလယ်ဗဟိုနှင့် နီးသော သေးငယ်သည့် အမြဲတမ်းအမြင်အာရုံဆုံးရှုံးသည့် နေရာ (blind spot) ဖြစ်ပေါ်ခြင်း
ကုသမှုခံယူပြီးနောက် အမြင်အာရုံ ပိုမိုဆိုးရွားလာသည်ကို သတိထားမိပါက ဆရာဝန်နှင့် တိုင်ပင်ပါ။
မျက်စိထိုးဆေး
ဆီးချိုကြောင့်ဖြစ်သော အမြင်လွှာပျက်စီးခြင်း (diabetic maculopathy) ၏ အချို့အခြေအနေများတွင် မျက်လုံးအနောက်ဘက်တွင် အသစ်သွေးကြောများ ဖြစ်ပေါ်ခြင်းကို တားဆီးရန် anti-VEGF ဟုခေါ်သော ဆေးကို မျက်လုံးအတွင်းသို့ တိုက်ရိုက်ထိုးသွင်းနိုင်သည်။
အဓိကအသုံးပြုသော ဆေးဝါးများမှာ ranibizumab (Lucentis) နှင့် aflibercept (Eylea) တို့ဖြစ်သည်။
ဤဆေးများသည် မျက်စိပြဿနာများ ပိုမိုဆိုးရွားလာခြင်းကို တားဆီးပေးနိုင်ပြီး အမြင်အာရုံ တိုးတက်ကောင်းမွန်လာစေနိုင်သည်။
ကုသမှုခံယူစဉ်တွင်:
- မျက်လုံးပတ်လည်ရှိ အရေပြားကို သန့်စင်ပြီး အဝတ်စဖြင့် အုပ်ထားမည်
- မျက်လုံးများကို ဖွင့်ထားရန် အသေးစား ညှပ်များ အသုံးပြုမည်
- မျက်လုံးထုံစေရန် ထုံဆေးမျက်စဉ်းခတ်ပေးမည်
- အလွန်သေးငယ်သော အပ်ဖြင့် မျက်လုံးအတွင်းသို့ ဂရုတစိုက်ထိုးသွင်းပြီး ဆေးထိုးမည်
ထိုးဆေးများကို စတင်ကုသသည့်အခါ တစ်လတစ်ကြိမ် ပုံမှန်ထိုးနှံရန် လိုအပ်ပြီး အမြင်အာရုံ တည်ငြိမ်လာပါက ရပ်တန့်မည် သို့မဟုတ် ထိုးနှံမှုနှုန်း လျှော့ချမည်။
အချို့အခြေအနေများတွင် anti-VEGF ဆေးထိုးနှံမှုအစား သို့မဟုတ် anti-VEGF ဆေးများ အကျိုးမရှိပါက စတီးရွိုက်ဆေးထိုးနှံမှုများ ပြုလုပ်နိုင်သည်။
အန္တရာယ်များနှင့် ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများ
Anti-VEGF ဆေးထိုးနှံမှု၏ ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသော အန္တရာယ်များနှင့် ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများတွင် ပါဝင်သည်:
- မျက်လုံးယားယံခြင်း သို့မဟုတ် မအီမသာဖြစ်ခြင်း
- မျက်လုံးအတွင်း သွေးယိုစိမ့်ခြင်း
- အမြင်အာရုံတွင် အရာဝတ္ထုများ မျောနေသည့်အမြင်မျိုး (floaters) သို့မဟုတ် မျက်လုံးထဲတွင် တစ်ခုခုရှိသည်ဟု ခံစားရခြင်း
- မျက်ရည်ထွက်ခြင်း သို့မဟုတ် မျက်လုံးခြောက်ပြီး ယားယံခြင်း
ထို့အပြင် ဤဆေးထိုးနှံမှုများသည် သွေးခဲများ ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်ပြီး နှလုံးတိုက်ခိုက်ခံရခြင်း သို့မဟုတ် လေဖြတ်ခြင်းကို ဖြစ်စေနိုင်သည်။
ဤအန္တရာယ်မှာ နည်းပါးသော်လည်း ကုသမှုခံယူမည်ဟု သဘောတူမှုမပြုမီ သင့်အား အသိပေးဆွေးနွေးထားသင့်သည်။
The main risk with steroid injections is increased pressure inside the eye.
စတီးရွိုက်မျက်စိအတွင်းထည့်ပစ္စည်း (Steroid Implants)
Anti-VEGF ဆေးထိုးနှံ၍မရသော သို့မဟုတ် အကျိုးမရှိသော လူနာများအတွက် dexamethasone စတီးရွိုက်ဆေးပါသော Ozurdex (အိုဇာဒက်စ်) မျက်စိအတွင်းထည့်ပစ္စည်းကို အသုံးပြုနိုင်သည်။
ဤကုသမှုတွင်- အထူးထည့်ကိရိယာဖြင့် မျက်လုံးအတွင်းသို့ ထိုးသွင်းရသည် မျက်လုံးထုံဆေး ထိုးပေးထားမည်
ပစ္စည်းမှ လပေါင်းများစွာ dexamethasone ဆေးကို ဖြည်းညှင်းစွာ ထုတ်လွှတ်ပေးမည် မျက်လုံးရောင်ရမ်းမှုကို လျော့ကျစေပြီး အမြင်အာရုံ တိုးတက်စေနိုင်သည်
ပစ္စည်းသည် အချိန်ကြာလာသည်နှင့်အမျှ ကိုယ်တိုင်ပျော်ဝင်သွားသဖြင့် ဖယ်ထုတ်ရန် မလိုအပ်ပါ
အန္တရာယ်များနှင့် ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများ
ဤပစ္စည်းထည့်သွင်းမှုကြောင့် ဖြစ်နိုင်သည့် ပြဿနာများ:
- ခေါင်းကိုက်ခြင်း
- မျက်လုံးအတွင်း ဖိအားများလာခြင်း
- အတွင်းတိမ်ဖြစ်ခြင်း
- မျက်လုံးအတွင်း သွေးယိုခြင်း
- မျက်လုံးနာခြင်း
- အမြင်အာရုံဆိုင်ရာ ပြဿနာများ
ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများသည် ရက်အနည်းငယ်အတွင်း သက်သာသွားလေ့ရှိပါသည်။ မျက်လုံးနာကျင်ခြင်း သို့မဟုတ် အမြင်အာရုံပြောင်းလဲမှုများရှိပါက ဆရာဝန်အား အကြောင်းကြားပါ။
မျက်စိခွဲစိတ်ကုသမှု
မျက်လုံးအတွင်းရှိအရည် (vitreous humour) အချို့ကို ဖယ်ထုတ်ရန် ခွဲစိတ်မှုပြုလုပ်နိုင်သည်။
ဤခွဲစိတ်မှု (vitreoretinal surgery) ကို အောက်ပါအခြေအနေများတွင် ပြုလုပ်နိုင်သည်:
- မျက်လုံးအတွင်း သွေးအများအပြားစုဝေးနေပါက
- အာရုံကြောလွှာလွတ်ထွက်မည် (သို့) လွတ်ထွက်ပြီးသော အခြေအနေဖြစ်နေပါက
ခွဲစိတ်မှုတွင်: ဆရာဝန်သည် မျက်လုံးတွင် အသေးစားခွဲကြောင်းဖြင့် အရည်အချို့ကို ဖယ်ထုတ်မည် အမာရွတ်တစ်သျှူးများကို ဖယ်ရှားမည် အမြင်အာရုံဆက်လက်မဆိုးရွားစေရန် လေဆာဖြင့်ကုသမည်
မျက်စိအတွင်းပိုင်း ခွဲစိတ်ကုသမှုကို ထုံဆေးနှင့် စိတ်ငြိမ်ဆေး (sedation) ပေးပြီး ပြုလုပ်လေ့ရှိပါသည်။ ဤဆေးများကြောင့်: ခွဲစိတ်နေစဉ် နာကျင်မှုမခံစားရပါ ခွဲစိတ်မှုဖြစ်စဉ်ကို သတိမထားမိပါ
ခွဲစိတ်မှုအပြီး
ခွဲစိတ်မှုပြီးနေ့တွင်ပင် အိမ်ပြန်နိုင်သည်
ပထမရက်အနည်းငယ်တွင် မျက်စိစည်းထားရန် လိုအပ်နိုင်သည် This is because activities such as reading and watching television can quickly tire your eye to begin with.
ခွဲစိတ်ပြီးနောက် အမြင်အာရုံ မှုန်ဝါးနိုင်ပါသည် အမြင်အာရုံမှာ တဖြည်းဖြည်း ပြန်ကောင်းလာမည်ဖြစ်သော်လည်း လုံးဝပုံမှန်ပြန်ဖြစ်ရန် လပေါင်းများစွာ ကြာတတ်ပါသည်
သင့်ခွဲစိတ်ဆရာဝန်မှ: ပြန်လည်နာလန်ထစဉ် ရှောင်ကြဉ်သင့်သည့် လှုပ်ရှားမှုများကို အသေးစိတ် အကြံပြုပေးမည်ဖြစ်ပါသည်
အန္တရာယ်များနှင့် ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများ
မျက်စိအတွင်းပိုင်း ခွဲစိတ်မှုတွင် အောက်ပါအန္တရာယ်များ ဖြစ်နိုင်ခြေရှိပါသည်::
- အတွင်းတိမ်ဖြစ်ခြင်း
- မျက်လုံးအတွင်း ထပ်မံသွေးယိုခြင်း
- အာရုံကြောလွှာလွတ်ထွက်ခြင်း
- မျက်ကြည်လွှာတွင် အရည်များစုခြင်း
- မျက်စိပိုးဝင်ခြင်း
နောက်ထပ် အာရုံကြောခွဲစိတ်မှု ထပ်မံလိုအပ်နိုင်ခြေ (အနည်းငယ်သော အခွင့်အလမ်း) ဆရာဝန်မှ ဤအန္တရာယ်များကို အသေးစိတ်ရှင်းပြပေးမည်ဖြစ်သည်။
ကာကွယ်ရန် အကြံပြုချက်များ
ဆီးချိုကြောင့်ဖြစ်သော မျက်စိအာရုံကြောပျက်စီးခြင်း (diabetic retinopathy) ဖြစ်နိုင်ခြေကို လျှော့ချရန် သို့မဟုတ် ပိုဆိုးမလာစေရန် အောက်ပါတို့ကို ထိန်းချုပ်ပါ - သွေးတွင်းသကြားဓာတ် သွေးပေါင်ချိန် ကိုလက်စထရောပမာဏ
အောက်ပါ နေထိုင်မှုပြောင်းလဲမှုများဖြင့် ရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေကို လျှော့ချနိုင်ပါသည်
ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်သော နေထိုင်မှုပုံစံ
နေထိုင်မှုပုံစံ အနည်းငယ်ပြောင်းလဲခြင်းဖြင့် သင့်ကျန်းမာရေးကို တိုးတက်စေပြီး အာရုံကြောပျက်စီးခြင်း ဖြစ်နိုင်ခြေကို လျှော့ချနိုင်ပါသည်။
၎င်း:
- ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်သော အစားအစာများ စားသုံးခြင်း –အထူးသဖြင့် ဆား၊ အဆီနှင့် သကြားပါဝင်မှုကို လျှော့ချပါ
- ကိုယ်အလေးချိန် ထိန်းညှိခြင်း –BMI 18.5-24.9 အတွင်း ရှိစေရန် ကြိုးစားပါ BMI တွက်ရန် BMI calculator ကို အသုံးပြုပါ
- ပုံမှန်ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုပြုလုပ်ခြင်း – တစ်ပတ်လျှင် အနည်းဆုံး ၁၅၀ မိနစ် (ဥပမာ - လမ်းလျှောက်ခြင်း၊ စက်ဘီးစီးခြင်း) တစ်နေ့လျှင် ၁၀,၀၀၀ ခြေလှမ်းလျှောက်ခြင်းဖြင့် ဤပန်းတိုင်ကို ရောက်ရှိနိုင်ပါသည်
- ဆေးလိပ်ဖြတ်ခြင်း (ဆေးလိပ်သောက်သူများအတွက်)
- အရက်သောက်သုံးမှု ကန့်သတ်ခြင်း အမျိုးသား/သူများအတွက် တစ်ပတ်လျှင် ၁၄ ယူနစ်ထက် မပိုရန်
သင့်ဆရာဝန်မှ အောက်ပါဆေးများ ညွှန်းပေးနိုင်ပါသည် - သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ထိန်းဆေး (ဥပမာ - အင်ဆူလင်၊ မက်ဖော်မင်) သွေးပေါင်ချိန်ကျဆေး (ဥပမာ - ACE inhibitors) ကိုလက်စထရောကျဆေး (ဥပမာ - statins)
သင့်သွေးတွင်းသကြားဓာတ်၊ သွေးပေါင်ချိန်နှင့် ကိုလက်စထရောပမာဏများကို သိရှိပါ
ဤတန်ဖိုးများကို ပုံမှန်စောင့်ကြည့်ပြီး သိရှိထားပါက ပိုမိုလွယ်ကူစွာ ထိန်းချုပ်နိုင်မည်။
ဤတန်ဖိုးများ နိမ့်လေလေ၊ အာရုံကြောပျက်စီးခြင်း ဖြစ်နိုင်ခြေ နည်းလေလေ ဖြစ်သည်။
သင့်ဆီးချိုစောင့်ရှောက်ရေးအဖွဲ့မှ ရည်မှန်းရမည့် တန်ဖိုးများကို အသိပေးနိုင်ပါသည်။
သွေးတွင်းသကြားဓာတ်
အိမ်တွင် စစ်ဆေးပါက 4 မှ 7 mmol/l အတွင်း ရှိသင့်သည်။ တစ်နေ့တာအတွင်း ပြောင်းလဲနိုင်သောကြောင့် အချိန်အမျိုးမျိုးတွင် စစ်ဆေးပါ။
ဆရာဝန် စစ်ဆေးသော HbA1c စမ်းသပ်မှုသည် ပြီးခဲ့သည့် ရက်သတ္တပတ်အနည်းငယ်အတွင်း သင့်သွေးတွင်းသကြားဓာတ်၏ ပျမ်းမျှတန်ဖိုးဖြစ်သည်။ ဤဂဏန်းကို သိရှိရန် အရေးကြီးပါသည်။
ဆီးချိုရောဂါရှိသူ အများစုအတွက် HbA1c သည် 48 mmol/mol သို့မဟုတ် 6.5% ဝန်းကျင်ရှိသင့်သည်။
သွေးပေါင်ချိန်
ဆေးခန်းတွင် စစ်ဆေးနိုင်သလို အိမ်သုံးသွေးပေါင်ချိန်တိုင်းကိရိယာဖြင့်လည်း တိုင်းနိုင်ပါသည်။ သွေးပေါင်ချိန်ကို mmHg ဖြင့် တိုင်းတာပြီး ဂဏန်း ၂ လုံးဖြင့် ဖော်ပြသည်။
ဆီးချိုရောဂါရှိပါက သွေးပေါင်ချိန် 140/80 mmHg ထက် မကျော်ရန် (သို့) မျက်စိပျက်စီးမှုကဲ့သို့သော ဆီးချိုနောက်ဆက်တွဲပြဿနာများရှိပါက 130/80 mmHg အောက်တွင် ထိန်းထားရန် အကြံပြုထားပါသည်။
ကိုလက်စထရော
ဆေးခန်းတွင် ရိုးရိုးသွေးစစ်ဆေးမှုဖြင့် တိုင်းတာနိုင်ပါသည်။ ရလဒ်ကိ် mmol/l ဖြင့် ဖော်ပြပါသည်။
ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်သော စုစုပေါင်းကိုလက်စထောပမာဏမှာ 4 mmol/l အောက်တွင် ရှိသင့်ပါသည်။
မျက်စိပုံမှန်စစ်ဆေးမှု
သင့်ဆီးချိုရောဂါကို ကောင်းစွာထိန်းချုပ်ထားသည်ဟု ထင်ရသည့်တိုင် မျက်စိစစ်ဆေးမှုများကို ပုံမှန်လုပ်ရန် အရေးကြီးပါသည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ဤစစ်ဆေးမှုများက သင့်တွင် မည်သည့်ပြဿနာမှ မသိရှိမီကပင် ပြဿနာလက္ခဏာများကို စောစီးစွာ ဖော်ထုတ်နိုင်သောကြောင့်ဖြစ်သည်။
အာရုံကြောပျက်စီးခြင်းကို စောစီးစွာသိရှိပါက ကုသမှုအောင်မြင်ပြီး ပိုမိုဆိုးရွားလာခြင်းကို တားဆီးနိုင်ခြေ ပိုများပါသည်။
အောက်ပါလက္ခဏာများခံစားရပါက သင့်ဆရာဝန် သို့မဟုတ် ဆီးချိုစောင့်ရှောက်ရေးအဖွဲ့ကို ချက်ချင်းဆက်သွယ်ပါ:
- တဖြည်းဖြည်း အမြင်အာရုံဆုတ်ယုတ်လာခြင်း
- အမြင်အာရုံရုတ်တရက်ဆုံးရှုံးခြင်း
- အမြင်အာရုံတွင် အရာဝတ္ထုများ မျောနေသည်ဟု ခံစားရခြင်း (floaters)
- အမြင်အာရုံမှုန်ဝါးခြင်း သို့မဟုတ် အစက်အပြောက်များဖြင့် မြင်ရခြင်း
- မျက်လုံးနာကျင်ခြင်း သို့မဟုတ် နီရဲခြင်း
- အမှောင်ထဲတွင် မြင်ရခက်ခဲခြင်း
ဤလက္ခဏာများသည် ဆီးချိုကြောင့်ဖြစ်သော အာရုံကြောပျက်စီးခြင်းဟု အတည်မပြုနိုင်သော်လည်း အမြန်ဆုံးစစ်ဆေးသင့်ပါသည်။ နောက်စစ်ဆေးမည့်ရက်ကို မစောင့်ပါနှင့်။
ဆရာဝန်နှင့်ပြသရန်အချိန်
အောက်ပါလက္ခဏာများခံစားရပါက သင့်ဆရာဝန် သို့မဟုတ် ဆီးချိုစောင့်ရှောက်ရေးအဖွဲ့ကို ချက်ချင်းဆက်သွယ်ပါ:
- တဖြည်းဖြည်း အမြင်အာရုံဆုတ်ယုတ်လာခြင်း
- အမြင်အာရုံရုတ်တရက်ဆုံးရှုံးခြင်း
- အမြင်အာရုံတွင် အရာဝတ္ထုများ မျောနေသည်ဟု ခံစားရခြင်း (floaters)
- အမြင်အာရုံမှုန်ဝါးခြင်း သို့မဟုတ် အစက်အပြောက်များဖြင့် မြင်ရခြင်း
- မျက်လုံးနာကျင်ခြင်း သို့မဟုတ် နီရဲခြင်း
- အမှောင်ထဲတွင် မြင်ရခက်ခဲခြင်း
ဤလက္ခဏာများသည် ဆီးချိုကြောင့်ဖြစ်သော အာရုံကြောပျက်စီးခြင်းဟု အတည်မပြုနိုင်သော်လည်း အမြန်ဆုံးစစ်ဆေးသင့်ပါသည်။
နောက်စစ်ဆေးမည့်ရက်ကို မစောင့်ပါနှင့်။
Our content undergoes a thorough process of research, writing, peer review, and rigorous checks and approvals. It is designed for educational purposes and is freely accessible for individual patients to read and share. For detailed information regarding usage, copyright, and disclaimers, please visit our Terms & Conditions page.