ဂေါက်ရောဂါ (Gout)

Patient Guide
2024- ဒီဇင်ဘာ 8 by
ဂေါက်ရောဂါ (Gout)
Zwe Htoo
This page is for educational purposes only. Always consult a healthcare provider for medical concerns.

Written & Reviewed by Clinics Asia Healthcare Team | Learn more about our expert review process.

အရေးကြီးသော အချက် 
အကယ်၍ သင့်တွင် ဂေါက်ရောဂါ (gout) ရှိကြောင်း စစ်ဆေးတွေ့ရှိပါက ရောဂါလက္ခဏာများ မရှိတော့သည့်တိုင် ယူရစ်အက်ဆစ် လျှော့ချဆေး (uric acid-lowering medicine) များကို ပုံမှန်သောက်သုံးရန် အရေးကြီးပါသည်။

အကျဥ်းချုပ်

ဂေါက်ရောဂါ (Gout) သည် ရုတ်တရက် ပြင်းထန်သော အဆစ်အမြစ် နာကျင်မှုကို ဖြစ်စေသော အဆစ်အမြစ်ရောင်ရောဂါ (arthritis) အမျိုးအစားတစ်ခု ဖြစ်ပါသည်။ အကိုက်အခဲပျောက်ဆေးများသည် နာကျင်မှုကို သက်သာစေနိုင်ပြီး ကျန်းမာသော နေထိုင်မှုပုံစံ ရွေးချယ်မှုများသည် နောင်တွင် ဖြစ်ပွားမည့် ရောဂါပြန်ထခြင်းကို ကာကွယ်နိုင်ပါသည်။

လက္ခဏာများ

ဂေါက်ရောဂါ၏ အဓိက လက္ခဏာများမှာ

  • အဆစ်တစ်ခုတွင် ရုတ်တရက် ပြင်းထန်စွာ နာကျင်ခြင်း – များသောအားဖြင့် ခြေမတွင် ဖြစ်တတ်သော်လည်း ခြေဖဝါး၊ ခြေကျင်းဝတ်၊ လက်၊ လက်ကောက်ဝတ်၊ တံတောင်ဆစ် သို့မဟုတ် ဒူးတို့ရှိ အခြားအဆစ်များတွင်လည်း ဖြစ်ပွားနိုင်သည်။
  • ထိခိုက်မိသော အဆစ်ပေါ်ရှိ အရေပြား ပူခြင်း၊ ရောင်ရမ်းခြင်း၊ နီရဲခြင်း – အနီရောင်ကို အသားမည်းသူ သို့မဟုတ် အညိုရောင်ရှိသူများတွင် မြင်ရန် ပိုခက်ခဲနိုင်သည်။

ဖြစ်ပွားရသည့် အကြောင်းရင်းများ

ဂေါက်ရောဂါသည် သင့်သွေးထဲတွင် ယူရစ်အက်ဆစ် အလွန်အကျွံ များပြားနေခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပွားသည်။ ၎င်းသည် သင့်အဆစ်များတစ်ဝိုက်တွင် ပုံဆောင်ခဲများ ဖြစ်ပေါ်စေပြီး နာကျင်မှုကို ဖြစ်စေနိုင်သည်။

တစ်ခါတရံ မိသားစုလိုက် ဖြစ်တတ်သည်။

၎င်းသည် အမျိုးသားများတွင် ပိုအဖြစ်များပြီး အသက်ကြီးလာသည်နှင့်အမျှ ပို၍ ဖြစ်တတ်သည်။

အန္တရာယ်တိုးစေသောအကြောင်းရင်းများ

သင့်တွင် ဂေါက်ရောဂါ ဖြစ်နိုင်ခြေ ပိုများနိုင်သည်မှာ အကယ်၍-

  • အဝလွန်ခြင်း
  • အရက်သောက်ခြင်း
  • သွေးဆုံးခြင်း
  • ဆီးဆေး (water tablets) ကဲ့သို့သော ဆေးဝါးများ သို့မဟုတ် သွေးတိုးကျဆေး (ACE inhibitors) ကဲ့သို့သော ဆေးဝါးများ သောက်သုံးခြင်း
  • ကိုလက်စထရော မြင့်မားခြင်း၊ သွေးတိုးခြင်း၊ ကျောက်ကပ်ပြဿနာများ၊ အရိုးအဆစ်ရောင်ခြင်း (osteoarthritis) သို့မဟုတ် ဆီးချိုရောဂါ ရှိခြင်း
  • ခွဲစိတ်မှုခံယူထားခြင်း သို့မဟုတ် ဒဏ်ရာရထားခြင်း 

ရောဂါရှာဖွေခြင်း

သင့်ကို ဆရာဝန်နှင့် ပြသသည့်အခါ ဖြစ်ပျက်မည့်အရာများ-

သင့်တွင် ဂေါက်ရောဂါလက္ခဏာများ ရှိပါက GP က သင့်အစားအသောက်ပုံစံနှင့် အရက်သောက်ခြင်း ရှိ၊ မရှိ မေးမြန်းနိုင်ပါသည်။

သင့်သွေးထဲတွင် ယူရစ်အက်ဆစ် မည်မျှရှိသည်ကို တိုင်းတာရန် စစ်ဆေးမှုလည်း ပြုလုပ်နိုင်ပါသည်။ ယူရစ်အက်ဆစ်သည် သင့်အဆစ်များတစ်ဝိုက်တွင် ပုံဆောင်ခဲများ ဖြစ်ပေါ်စေကာ နာကျင်မှုကို ဖြစ်စေနိုင်သော ဓာတုပစ္စည်းတစ်မျိုး ဖြစ်ပါသည်။

စစ်ဆေးမှု ရလဒ်များ မရှင်းလင်းသေးပါက GP က သင့်ကို အထူးကု (အဆစ်အမြစ်ရောင်ရောဂါ အထူးကုဆရာဝန် - rheumatologist) ထံသို့ လွှဲပြောင်းပေးနိုင်ပြီး နောက်ထပ်စစ်ဆေးမှုများ စီစဉ်ပေးနိုင်ပါသည်။

၎င်းတွင် ထိခိုက်မိသော အဆစ်အတွင်းမှ အရည်နမူနာကို ပါးလွှာသော အပ်ဖြင့် ယူခြင်းတို့ ပါဝင်နိုင်သည်။ ဤစစ်ဆေးမှုကို မပြုလုပ်နိုင်ပါက သို့မဟုတ် ရောဂါရှာဖွေမှု မရှင်းလင်းသေးပါက စကန်ဖတ်ခြင်းကို စီစဉ်ပါလိမ့်မည်။

ကုသမှု ရွေးချယ်စရာများ

ဂေါက်ရောဂါပြန်ထခြင်းကို များသောအားဖြင့် non-steroidal anti-inflammatory (NSAID) ဆေးများ၊ ဥပမာ- အိုင်ဗျူပရိုဖန် (ibuprofen) ဖြင့် ကုသပါသည်။

နာကျင်မှုနှင့် ရောင်ရမ်းခြင်း မသက်သာပါက စတီးရွိုက် (steroids) ဆေးပြားများ သို့မဟုတ် ဆေးထိုးဆေးအဖြစ် ပေးနိုင်ပါသည်။

ဂေါက်ရောဂါ ပြန်မဖြစ်အောင် ကာကွယ်ခြင်း (Treatment to prevent gout coming back)

ဂေါက်ရောဂါသည် လအနည်းငယ်ခြားပြီး ပြန်ဖြစ်နိုင်သကဲ့သို့ နှစ်ပေါင်းများစွာခြားပြီးမှလည်း ဖြစ်နိုင်ပါသည်။ မကုသဘဲထားပါက ပိုမကြာခဏ ပြန်ဖြစ်နိုင်ပါသည်။

အကယ်၍ သင်သည် မကြာခဏ ရောဂါပြန်ထတတ်ပါက သို့မဟုတ် သွေးထဲတွင် ယူရစ်အက်ဆစ် ပမာဏ မြင့်မားပါက ယူရစ်အက်ဆစ်လျှော့ချဆေးကို သောက်သုံးရန် လိုအပ်နိုင်ပါသည်။

ဂေါက်ရောဂါ ပြန်ထနေပါက နာကျင်မှုကို သက်သာစေရန် သင်လုပ်ဆောင်နိုင်သည့် အရာများမှာ-

  • သင့်ကို ညွှန်းထားသော ဆေးဝါးများကို တတ်နိုင်သမျှ အမြန်ဆုံး သောက်သုံးပါ – ၎င်းသည် ၂ ရက်အတွင်း အာနိသင် စတင်ပြသသင့်သည်။
  • ထိခိုက်မိသော ခြေလက်ကို အနားပေးပြီး မြှင့်တင်ထားပါ။
  • အဆစ်ကို အေးအောင်ထားပါ – ရေခဲအိတ် သို့မဟုတ် အေးခဲထားသော ပဲအိတ်ကို မျက်နှာသုတ်ပုဝါဖြင့် ပတ်ပြီး တစ်ကြိမ်လျှင် မိနစ် ၂၀ အထိ ကပ်ထားပါ။
  • အဆစ်ကို ဖိအားမပေးပါနှင့် – ၎င်းသည် နာကျင်မှုကို ပိုဆိုးစေနိုင်သည်။
  • ရေများများသောက်ပါ (GP က တားမြစ်ထားခြင်း မရှိပါက)။
  • ညဘက်တွင် ထိခိုက်မိသော အဆစ်ပေါ်မှ အိပ်ရာခင်းများကို ကင်းဝေးအောင်ထားပါ။
  • အဆစ်ကို ဖိအားမပေးပါနှင့် – ၎င်းသည် နာကျင်မှုကို ပိုဆိုးစေနိုင်သည်။

ကာကွယ်ရန်အချက်များ

ကျန်းမာသော နေထိုင်မှုပုံစံ ရွေးချယ်မှုများသည် နောက်ထပ် ဂေါက်ရောဂါပြန်ထခြင်းကို ရပ်တန့်နိုင် သို့မဟုတ် လျှော့ချနိုင်သည်-

  • သင်အဝလွန်နေပါက ကိုယ်အလေးချိန် လျှော့ချရန် ကြိုးစားပါ၊ သို့သော် ပြင်းထန်စွာ အစားအသောက် လျှော့ချခြင်း (crash diets) ကို ရှောင်ကြဉ်ပါ။
  • ကျန်းမာသော အစားအသောက် ကို စားသုံးပါ – သင့်ဆရာဝန်က ထည့်သွင်းရမည့် သို့မဟုတ် ကန့်သတ်ရမည့် အစားအစာများစာရင်းကို ပေးနိုင်ပါသည်။
  • တစ်ပတ်လျှင် အရက်မသောက်သည့် ရက်အချို့ထားပါ – တစ်ပတ်လျှင် အရက် ယူနစ် ၁၄ ယူနစ်ထက် ပိုမသောက်မိအောင် ကြိုးစားပါ။
  • ရေဓာတ်ခန်းခြောက်ခြင်း မှ ကာကွယ်ရန် အရည်များများ သောက်ပါ။
  • ပုံမှန်လေ့ကျင့်ခန်း လုပ်ပါ – သို့သော် ပြင်းထန်သော လေ့ကျင့်ခန်းများ သို့မဟုတ် အဆစ်များအပေါ် ဖိအားများစွာ သက်ရောက်စေခြင်းကို ရှောင်ကြဉ်ပါ။
  • ဆေးလိပ်ဖြတ်ရန် ကြိုးစားပါ။
  • ဗီတာမင် C ဖြည့်စွက်စာများ အကြောင်း GP ကို မေးမြန်းပါ။
  • သကြားများသော အဖျော်ယမကာများနှင့် အဆာပြေစာများစွာ မစားပါနှင့်။
  • အဆီများသော အစားအစာများစွာ မစားပါနှင့်။

ဆရာဝန်နှင့် ပြသရန် အချိန်

အောက်ပါအခြေအနေများ ဖြစ်ပေါ်ပါက GP နှင့် ပြသပါ။

  • သင့်တွင် ဂေါက်ရောဂါလက္ခဏာများ ပထမဆုံးအကြိမ် ဖြစ်ပွားခြင်း။
  • သင့်တွင် ဂေါက်ရောဂါရှိပြီး သင်၏ ပုံမှန်ကုသမှုများသည် အထောက်အကူမဖြစ်ခြင်း။

ဂေါက်ရောဂါပြန်ထခြင်းသည် ကုသမှုမခံယူပါက များသောအားဖြင့် ၁ ပတ်မှ ၂ ပတ်အထိ ကြာမြင့်ပါသည်။ ကုသမှုမခံယူပါက နောင်တွင် ဖြစ်ပွားမည့် ရောဂါပြန်ထခြင်းများသည် ပို၍ပင် ကြာမြင့်နိုင်ပါသည်။ ဂေါက်ရောဂါကို မကုသဘဲထားပါက အဆစ်များကို ရေရှည်ပျက်စီးစေနိုင်သည်။

အဆစ်တစ်ခုတွင် ရုတ်တရက် နာကျင်ရောင်ရမ်းခြင်းနှင့် အောက်ပါလက္ခဏာများ ရှိပါက ဆရာဝန်ကို အရေးပေါ် ပြသပါ။

  • နာကျင်မှု ပိုဆိုးလာခြင်း။
  • ကိုယ်အပူချိန် အလွန်မြင့်မားခြင်း (ပူပြီး တုန်ယင်ခြင်း) လည်း ဖြစ်ပေါ်ခြင်း။
  • ဖျားနာခြင်း သို့မဟုတ် အစာမစားနိုင်ခြင်းလည်း ဖြစ်ပေါ်ခြင်း

ဤလက္ခဏာများသည် သင့်အဆစ်အတွင်း ပိုးဝင်ခြင်း ဖြစ်နိုင်ပြီး အရေးပေါ် ဆေးကုသမှု လိုအပ်ကြောင်း ပြသနိုင်သည်။

Our content undergoes a thorough process of research, writing, peer review, and rigorous checks and approvals. It is designed for educational purposes and is freely accessible for individual patients to read and share. For detailed information regarding usage, copyright, and disclaimers, please visit our Terms & Conditions page.

Checked & Approved
Clinical Review Team
Written & Translated
Medical Publishing Team
Last Updated
19 September 2024