Written & Reviewed by Clinics Asia Healthcare Team | Learn more about our expert review process.
ပါဝင်သောအကြောင်းအရာများ
အကျဥ်းချုပ်
ပါကင်ဆန်ရောဂါ ဆိုသည်မှာ ဦးနှောက်၏ တစ်ချို့အစိတ်အပိုင်းများမှာ နှစ်ပေါင်းများစွာအတွင်း ဖျက်စီးလာခြင်း ဖြစ်သော ရောဂါတစ်ခုဖြစ်ပါသည်။
လက္ခဏာများ
ပါကင်ဆန်ရောဂါ၏ လက္ခဏာများသည်အစပိုင်းတွင် မသိသာပဲ တဖြည်းဖြည်းပေါ်ထွက်လာပါသည်။
ပါကင်ဆန်ရောဂါနှင့် ဆက်စပ်သော လက္ခဏာများအမျိုးမျိုး ရှိနိုင်ပါသည်။သို့သော် လက္ခဏာများ ပေါ်ထွက်လာခြင်းနှင့် အခြေအနေသည် တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦး ကွဲပြားခြားနားနိုင်ပါသည်။
ပါကင်ဆန်ရောဂါရှိသူတစ်ဦးသည် လက္ခဏာများအားလုံး သို့မဟုတ် အတော်များများကို တွေ့ကြုံရမည်ဟု များသောအားဖြင့် မမျှော်လင့်ရပါ။
အဓိကလက္ခဏာများ
ပါကင်ဆန်ရောဂါ၏ အဓိကလက္ခဏာများသည် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာလှုပ်ရှားမှုကို ထိခိုက်စေပါသည်:
- တုန်ခြင်း – လက်ဖဝါး သို့မဟုတ် လက်တစ်ဖက်တွင် စတင်ပေါ်လာသော တုန်ခြင်းဖြစ်ပြီး၊ ပုံမှန်အားဖြင့် အင်အားခွန်အားမသုံးသည့်အချိန်တွင် ပိုမိုတွေ့ရှိနိုင်ပါသည်။
- လှုပ်ရှားမှုနှေးကွေးခြင်း (bradykinesia) – ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ လှုပ်ရှားမှုများသည် ပုံမှန်ထက် ပိုနှေးကွေးလာပြီး၊ နေ့စဉ်လုပ်ဆောင်ရမည့်အလုပ်များကို ခက်ခဲစေပါသည်။ ထို့အပြင် လက္ခဏာအဖြစ် သေးငယ်သည့် ခြေလှမ်းများနှင့် နှေးကွေးသည့် လျှောက်လှမ်းမှုကို တွေ့နိုင်ပါသည်။
- ကြွက်သားတောင့်တင်းခြင်း (rigidity) – ကြွက်သားများတောင့်တင်းပြီး ပြင်းထန်သောဖိအားရှိခြင်းကြောင့် လှုပ်ရှားမှုများနှင့် မျက်နှာအမူအရာ ဖော်ပြမှုများကို ခက်ခဲစေပါသည်။ ထို့အပြင် နာကျင်သော ကြွက်သားကြွက်တက်ခြင်းကို (dystonia) ဖြစ်စေနိုင်ပါသည်။
ဤအဓိကရောဂါလက္ခဏာများကို တစ်ခါတစ်ရံ ဆရာဝန်များက "ပါကင်ဆန်နစ်ဇင်" ဟု ရည်ညွှန်းကြသည်။
အခြားသောလက္ခဏာများ
ပါကင်ဆန်ရောဂါသည် အခြားသော ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာနှင့် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ လက္ခဏာများအမျိုးမျိုးကိုလည်း ဖြစ်စေနိုင်ပါသည်။
ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာလက္ခဏာများ
- ဟန်ချက်ထိန်းနိုင်မှုပြဿနာများ – ဤအခြေအနေကြောင့် များသောအားဖြင့် လဲကျမှုများနှင့် ကိုယ်ခန္ဓာအနာတရများကို ဖြစ်စေနိုင်သည်။
- ရနံ့ခံစားနိုင်စွမ်းမရှိခြင်း (anosmia) – အခြားသောလက္ခဏာများပေါ်ထွက်မည့်အချိန်ထက် နှစ်များစွာအလိုတွင် ကြိုတင်ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်ပါသည်။
- အာရုံ ကြောရောင်ခြင်း – မနှစ်မြို့သော အထိအတွေ့များဖြစ်စေနိုင်ပြီး၊ လောင်ခြင်း၊ အေးခြင်း သို့မဟုတ်ထုံခြင်းအဖြစ်ခံစားရနိုင်ပါသည်။
- ဆီးသွားခြင်း ပြဿနာများ – ညဘက်တွင် မကြာခဏ ဆီးသွားရခြင်း သို့မဟုတ် ဆီးမထိန်းနိုင်ခြင်း (urinary incontinence) ကြောင့် ဖြစ်နိုင်ပါသည်။
- ဝမ်းချုပ်ခြင်း – ဝမ်းသွားရန် အခက်အခဲဖြစ်ခြင်း။
- လိင်တံထောင်မတ်မှုစွမ်းရည်လျော့ကျခြင်း (erectile dysfunction)
- အမျိုးသမီးများတွင် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာအာရုံမရရှိခြင်းနှင့် အထွတ်အထိပ်မရောက်နိုင်ခြင်း (sexual dysfunction)
- မူးဝေခြင်း၊ မျက်စိမှုန်ခြင်း သို့မဟုတ် သတိလစ်ကျခြင်း – ထိုင်နေသော သို့မဟုတ် လဲလျောင်းနေသောနေရာမှ မတ်တပ်ရပ်ခြင်းအခါတွင် သွေးဖိအားလျင်မြန်စွာကျဆင်းမှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်။
- ချွေးထွက်လွန်ခြင်း (hyperhidrosis)
- အစာမျိုချရာတွင် ခက်ခဲခြင်း (dysphagia) – ဤသည်အာဟာရချို့တဲ့ခြင်းနှင့် ရေဓာတ်ခမ်းခြောက်ခြင်း (dehydration) ဖြစ်စေနိုင်ပါသည်။
- သွားရည်အလွန်အကျွံထုတ်လုပ်ခြင်း၊သွားရည်ကျခြင်း (drooling) – ။
- အိပ်စက်ခြင်း ပြဿနာများ, အိပ်မပျော်ခြင်း (insomnia) – ဤသည်နေ့ဘက်အချိန်တွင် အလွန်အမင်း အိပ်ငိုက်မှုကို ဖြစ်စေနိုင်ပါသည်။
စိတ်ပညာနှင့် အသိပညာလက္ခဏာများ
- စိတ်ဖိစီးမှုနှင့် စိုးရိမ်မှု – စိတ်ဖိစီးမှုနှင့် စိုးရိမ်မှုများ။
- အနည်းငယ်သော မှတ်ဉာဏ်ပြဿနာများနှင့် အစီအစဉ်ချမှတ်ခြင်းနှင့် အဖွဲ့အစည်းလုပ်ဆောင်ရန် လိုအပ်သော လုပ်ငန်းများတွင် ခက်ခဲမှုများ။
- စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာချို့တဲ့ခြင်း (dementia) – လက္ခဏာအစုအဝေးတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ မှတ်ဉာဏ်ပြဿနာများ၊ မရှိသောအရာများကို မြင်ခြင်း (visual hallucinations) နှင့် မမှန်ကန်သော အယူအဆများကို ယုံကြည်ခြင်း (delusions) ဖြစ်ပေါ်စေပါသည်။
ဖြစ်ပွားရသောအကြောင်းအရင်း
ပါကင်ဆန်ရောဂါသည် ဦးနှောက်အတွင်း substantia nigra ဟုခေါ်သော တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းတွင် အာရုံကြောဆဲလ်များပျောက်ဆုံးခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပေါ်ပါသည်။ ဤသည် ဦးနှောက်အတွင်း dopamine အတိုင်းအတာလျော့ကျမှုကို ဖြစ်စေပါသည်။
Dopamine သည် ကိုယ်ခန္ဓာ၏ လှုပ်ရှားမှုများကို အကျိုးသက်ရောက်စွာ ထိန်းချုပ်ရာတွင် အရေးပါသော အခန်းကဏ္ဍတစ်ခုသက်ရောက်ပါသည်။ Dopamine ၏ အတိုင်းအတာလျော့ကျခြင်းသည် ပါကင်ဆန်ရောဂါ၏ လက္ခဏာများစွာကို တစ်ဦးချင်းစီတွင် ဖြစ်ပေါ်စေပါသည်။
အာရုံကြောဆဲလ်များပျောက်ဆုံးခြင်း၏ အကြောင်းတစ်ခုတည်းကို မေးမြန်းဖို့ အတိအကျမသိရ ပါ။ အများစုသော ကျွမ်းကျင်သူများအမြင်အရ၊ မျိုးရိုး နှင့် ပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ အကြောင်းအရင်းများ တို့၏ ပေါင်းစပ်မှုသည် အဓိကဖြစ်ပေါ်ပါသည်။
ရောဂါရှာဖွေခြင်း
ပါကင်ဆန်ရောဂါရှိခြင်းကို အတည်ပြုနိုင်သော စမ်းသပ်မှုများ မရှိပါ။ သင်၏ဆရာဝန်သည် သင့်ရဲ့ လက္ခဏာများ၊ ဆေးပညာသမိုင်းနှင့် အသေးစိတ် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာစစ်ဆေးမှုကို အခြေခံ၍စစ်ဆေးပါမည်။
သင်၏ GP သည် သင်ကြုံတွေ့နေသော ပြဿနာများကို ဆွေးနွေးပြီး၊ ခွဲခြားစစ်ဆေးရန် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ သို့မဟုတ် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းများကို ဆောင်ရွက် နိုင်ပါသည်။
အစောပိုင်း အဆင့်များတွင်၊ သင်၏ GP သည် သင်အနေနဲ့ ပါကင်ဆန်ရောဂါရှိသည်ဟု အတိအကျ ပြောဆိုရန် ခက်ခဲနိုင်ပါသည်၊ အကြောင်းမှာ လက္ခဏာများသည် ပုံမှန်အားဖြင့် သိပ်မသိသာနိုင်ပါ။
အထူးကုဆရာဝန်ထံ ညွှန်ခြင်း
သင်၏ GP သည် ပါကင်ဆန်ရောဂါကို စိုးရိမ်ပါက သင်ကို အထူးကုဆရာဝန်တစ်ဦးသို့ ညွှန်ပါလိမ့်မည်။
အထူးကုဆရာဝန်များမှာ:
- ဦးနှောက်နှင့်အာရုံကြောဆရာဝန် (neurologist) - ဦးနှောက်နှင့် အာရုံကြောစနစ်ကို သက်ရောက်သော ရောဂါများအား အထူးပြုကုသသော ဆရာဝန်
- (geriatrician) - အသက်ကြီးသူများတွင် ဖြစ်ပေါ်သော ပြဿနာများအား အထူးကုဆောင်ရွက်သော ဆရာဝန်
အထူးကုဆရာဝန်သည် သင်ကို ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာလေ့ကျင့်ခန်းအချို့ ဆောင်ရွက်ရန် တောင်းဆိုနိုင်ပါသည်၊ ဤသည်က သင့်ရဲ့ လှုပ်ရှားမှုနှင့်ပတ်သက်သော ပြဿနာများ ရှိမရှိ စစ်ဆေးရန်ဖြစ်ပါသည်။
အချို့သောအခြေအနေများတွင် ဦးနှောက်ဆိုင်ရာ စစ်ဆေးမှုများ၊ ဥပမာ - single photon emission computed tomography (SPECT) စကန်မှတ်တမ်းကိုလည်း လုပ်ဆောင်နိုင်ပါသည်၊ သင့်ရဲ့ လက္ခဏာများ၏ အခြားအကြောင်းရင်းများကို ဖယ်ထုတ်ရန်။
ကုသမှု
ပါကင်ဆန်ရောဂါအတွက် ယခုအချိန်အထိ ကုသမှုမရှိသော်လည်း၊ အဓိကလက္ခဏာများကို လျော့နည်းစေရန်နှင့် နေထိုင်မှု အရည်အသွေးရှိသော ဘဝကို ထိန်းသိမ်းရန် ကူညီပေးနိုင်သော ကုထုံးများ ရှိပါသည်။
ဤတို့တွင် ပါဝင်သော အချက်များမှာ:
- အထောက်အပံ့ကုထုံးများ၊ ဥပမာ - ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာကုထုံး (physiotherapy) နှင့် အလုပ်အကိုင်ဆိုင်ရာကုထုံး (occupational therapy)
- ဆေးဝါးများ
- အချို့အခြေအနေများတွင် ဦးနှောက်မှ ဆေးကုသမှု (brain surgery)
ပါကင်ဆန်ရောဂါ၏ မူလအဆင့်များတွင် လက္ခဏာများသည် ပုံမှန်အားဖြင့်မပြင်းထန်ပဲ သင်သည် ကုထုံးမလိုအပ်နိုင်ပါ။
သို့သော် သင်၏အခြေအနေကို စိစစ်နိုင်ရန် အထူးပြုဆရာဝန်နှင့် ပုံမှန်ပြန်လည်ဆွေးနွေးမှုများ လိုအပ်နိုင်ပါသည်။
ဆရာဝန်နှင့်ပြသ ရန်အချိန်
သင်တွင် ပါကင်ဆန်ရောဂါ လက္ခဏာများ ရှိသည်ဟု သံသယရှိပါက GP ကို ပြသရန် လိုအပ်ပါသည်။
Our content undergoes a thorough process of research, writing, peer review, and rigorous checks and approvals. It is designed for educational purposes and is freely accessible for individual patients to read and share. For detailed information regarding usage, copyright, and disclaimers, please visit our Terms & Conditions page.