Cardiovascular%20disease?unique=6d4dce7)
Written & Reviewed by Clinics Asia Healthcare Team | Learn more about our expert review process.
ပါဝင်သောအကြောင်းအရာများ
အကျဥ်းချုပ်
နှလုံးနှင့်သွေးကြောဆိုင်ရာရောဂါများ (CVD) သည် နှလုံး သို့မဟုတ် သွေးကြောများကို ထိခိုက်စေသော ရောဂါအခြေအနေများအတွက် ယေဘုယအသုံးအနှုန်းဖြစ်သည်။
၎င်းသည် များသောအားဖြင့် သွေးလွှတ်ကြောများအတွင်း အဆီစုပုံခြင်း (atherosclerosis) နှင့် သွေးခဲနိုင်ခြေ မြင့်တက်ခြင်း တို့နှင့် ဆက်စပ်နေပါသည်။
ဦးနှောက်၊ နှလုံး၊ ကျောက်ကပ်နှင့် မျက်လုံးကဲ့သို့သော အစိတ်အပိုင်းများရှိ သွေးကြောများ ပျက်စီးခြင်းနှင့်လည်း ဆက်စပ်နိုင်သည်။
အကြောင်းရင်းများ
CVD ၏ တိကျသောအကြောင်းရင်းကို အတိအကျမသိရသော်လည်း၊ ၎င်းကို ဖြစ်ပွားစေနိုင်သော အချက်များစွာ ရှိပါသည်။ ထိုအချက်များကို "အန္တရာယ်ဖြစ်စေသောအချက်များ" ဟု ခေါ်သည်။
သင့်တွင် အန္တရာယ်ဖြစ်စေသောအချက်များ များလေလေ၊ CVD ဖြစ်နိုင်ခြေ ပိုများလေလေ ဖြစ်သည်။
အန္တရာယ်ဖြစ်စေသောအချက်များ
သွေးတိုးခြင်း
သွေးတိုးခြင်း (hypertension) သည် CVD အတွက် အရေးကြီးဆုံး အန္တရာယ်ဖြစ်စေသောအချက်များထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည်။ သင့်သွေးပေါင်ချိန် အလွန်မြင့်နေပါက၊ သင့်သွေးကြောများကို ပျက်စီးစေနိုင်သည်။
ဆေးလိပ်သောက်ခြင်း
ဆေးလိပ်နှင့် အခြားဆေးရွက်ကြီးသုံးစွဲခြင်းသည်လည်း CVD အတွက် အရေးကြီးသော အန္တရာယ်ဖြစ်စေသည့် အချက်ဖြစ်သည်။ ဆေးရွက်ကြီးတွင်ပါဝင်သော အန္တရာယ်ရှိသည့်ပစ္စည်းများသည် သင့်သွေးကြောများကို ပျက်စီးစေပြီး ကျဉ်းမြောင်းစေနိုင်သည်။
သွေးတွင်းအဆီများခြင်း
ကိုလက်စထရောသည် သွေးတွင်းတွင် တွေ့ရသော အဆီဓာတ်တစ်မျိုးဖြစ်သည်။ သင့်တွင် ကိုလက်စထရောမြင့်မားပါက၊ သင့်သွေးကြောများ ကျဉ်းမြောင်းစေပြီး သွေးခဲဖြစ်နိုင်ခြေကို မြင့်တက်စေနိုင်သည်။
ဆီးချိုရောဂါ
ဆီးချိုရောဂါသည် သင့်သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ကို အလွန်အမင်းမြင့်တက်စေသော တစ်သက်တာရောဂါတစ်ခုဖြစ်သည်။
သွေးတွင်းသကြားဓာတ်မြင့်မားခြင်းသည် သွေးကြောများကို ပျက်စီးစေပြီး၊ ၎င်းတို့ ကျဉ်းမြောင်းလာနိုင်ခြေကို ပိုမိုများစေသည်။
အမျိုးအစား-၂ ဆီးချိုရောဂါရှိသူများစွာသည် အဝလွန်နေလေ့ရှိပြီး၊ ၎င်းသည်လည်း CVD အတွက် အန္တရာယ်ဖြစ်စေသော အချက်တစ်ခုဖြစ်သည်။
ကျောက်ကပ်ရောဂါ
နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ရောဂါ (CKD) သည် ကျောက်ကပ်များ ပုံမှန်အတိုင်း အလုပ်မလုပ်နိုင်သော ရေရှည်ရောဂါတစ်ခုဖြစ်သည်။
နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ရောဂါရှိသူများတွင် CVD အပါအဝင် အခြားပြင်းထန်သော ပြဿနာများ ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေ ပိုမိုများပါသည်။
ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုနည်းခြင်း
သင်ပုံမှန်လေ့ကျင့်ခန်းမလုပ်ပါက၊ သွေးတိုးခြင်း၊ သွေးတွင်းအဆီများခြင်းနှင့် အဝလွန်ခြင်းတို့ ဖြစ်နိုင်ခြေပိုများသည်။ ဤအချက်အားလုံးသည် CVD အတွက် အန္တရာယ်ဖြစ်စေသော အချက်များဖြစ်သည်။
ပုံမှန်လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ခြင်းသည် သင့်နှလုံးကျန်းမာရေးကို ကောင်းမွန်စေသည်။ ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်သော အစားအစာနှင့်အတူ လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ပါက၊ ကျန်းမာသော ကိုယ်အလေးချိန်ကိုလည်း ထိန်းသိမ်းရန် အထောက်အကူဖြစ်စေသည်။
အဝလွန်ခြင်း သို့မဟုတ် ကိုယ်အလေးချိန်များခြင်း
အဝလွန်ခြင်း သို့မဟုတ် ကိုယ်အလေးချိန်များခြင်းသည် ဆီးချိုရောဂါနှင့် သွေးတိုးခြင်းတို့ ဖြစ်နိုင်ခြေကို မြင့်တက်စေပြီး၊ ဤအချက်နှစ်ခုစလုံးသည် CVD အတွက် အန္တရာယ်ဖြစ်စေသော အချက်များဖြစ်သည်။
သင့်တွင် CVD ဖြစ်နိုင်ခြေ ပိုမိုများပါက:
- သင့်ခန္ဓာကိုယ်ထုထည်ညွှန်းကိန်း (BMI) သည် ၂၅ သို့မဟုတ် ထို့ထက်မြင့်ပါက (သို့မဟုတ်) အာရှ၊ အာဖရိကန်၊ အာဖရိက-ကာရီဘီယံ သို့မဟုတ် အရှေ့အလယ်ပိုင်းမျိုးရိုးရှိသူများအတွက် ၂၃ သို့မဟုတ် ထို့ထက်မြင့်ပါက
- သင့်ခါးဆိုဒ်သည် သင့်အရပ်အမြင့်၏ တစ်ဝက်ထက် ပိုများပါက
မိသားစုတွင် CVD ရာဇဝင်ရှိခြင်း
သင့်မိသားစုတွင် CVD ရာဇဝင်ရှိပါက၊ သင့်တွင် ဤရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေလည်း မြင့်မားသည်။
သင့်တွင် CVD မိသားစုရာဇဝင်ရှိသည်ဟု သတ်မှတ်နိုင်သည်မှာ - မိဘ၊ မောင်နှမ သို့မဟုတ် ညီအစ်ကိုတစ်ဦးဦးသည် အသက် ၆၀ မတိုင်မီ Angina (ရင်ဘတ်အောင့်ခြင်း) သို့မဟုတ် နှလုံးရောဂါဖြစ်ဖူးပါက။
သင့်ဆရာဝန် သို့မဟုတ် သူနာပြုကို သင့်မိသားစုတွင် CVD ရာဇဝင်ရှိကြောင်း ပြောပြပါ။ သူတို့သည် သင့်သွေးပေါင်ချိန်နှင့် ကိုလက်စထရောအဆင့်ကို စစ်ဆေးရန် အကြံပြုနိုင်သည်။
မျိုးရိုးလိုက်သော အန္တရာယ်အချက်များ
တောင်အာရှနှင့် အာဖရိကန် သို့မဟုတ် အာဖရိက-ကာရီဘီယံ မျိုးရိုးရှိသူများတွင် CVD ဖြစ်နိုင်ခြေ ပိုမိုများသည်။
ဤသည်မှာ ထိုမျိုးရိုးများမှ လူများတွင် CVD အတွက် အခြားအန္တရာယ်ဖြစ်စေသော အချက်များ (ဥပမာ - သွေးတိုးခြင်း သို့မဟုတ် အမျိုးအစား-၂ ဆီးချိုရောဂါ) ပိုမိုဖြစ်နိုင်ခြေရှိသောကြောင့် ဖြစ်သည်။
အခြားအန္တရာယ်ဖြစ်စေသော အချက်များ
CVD ဖြစ်နိုင်ခြေကို သက်ရောက်မှုရှိသော အခြားအချက်များတွင် ပါဝင်သည်:
- အသက် - CVD သည် အသက် ၅၀ ကျော်သူများတွင် အဖြစ်များဆုံးဖြစ်ပြီး၊ အသက်ကြီးလာသည်နှင့်အမျှ ဖြစ်နိုင်ခြေလည်း မြင့်တက်လာသည်။
- လိင် - အမျိုးသားများသည် အမျိုးသမီးများထက် အသက်ငယ်စဉ်တွင် CVD ဖြစ်နိုင်ခြေ ပိုများသည်။
- အစားအသောက် - ကျန်းမာရေးနှင့်မညီညွတ်သော အစားအသောက်များသည် ကိုလက်စထရောနှင့် သွေးတိုးမြင့်တက်စေနိုင်သည်။
- အရက် - အလွန်အကျွံအရက်သောက်ခြင်းသည်လည်း ကိုလက်စထရောနှင့် သွေးပေါင်ချိန်ကို မြင့်တက်စေပြီး၊ ကိုယ်အလေးချိန်တက်စေနိုင်သည်။
ကာကွယ်ရန်နည်းလမ်းများ
ကျန်းမာသောနေထိုင်မှုပုံစံသည် CVD ဖြစ်နိုင်ခြေကို လျှော့ချနိုင်သည်။ သင့်တွင် CVD ရှိပြီးသားဖြစ်ပါက၊ ကျန်းမာစွာနေထိုင်ခြင်းဖြင့် ရောဂါဆိုးရွားလာမှုကို လျှော့ချနိုင်သည်။
ဆေးလိပ်ဖြတ်ပါ
ဆေးလိပ်သောက်ပါက အမြန်ဆုံးဖြတ်ရန် ကြိုးစားပါ။
သင့်ဆရာဝန်ကလည်း အကြံဉာဏ်နှင့် အထောက်အပံ့ပေးနိုင်ပြီး ဆေးလိပ်ဖြတ်ရန် ဆေးဝါးများ ညွှန်းပေးနိုင်သည်။
အစားအသောက် ညီညွတ်မျှတစွာစားပါ
ကျန်းမာသော နှလုံးအတွက် ကျန်းမာပြီး ညီမျှသော အစားအစာကို အကြံပြုသည်။
ညီမျှသောအစားအစာတွင် ပါဝင်သည်များ:
- ပြည့်ဝဆီနည်းခြင်း - ငါးကြီးဆီ၊ အခွံမာသီး၊ သစ်စေ့များနှင့် သံလွင်ဆီကဲ့သို့ ကျန်းမာရေးနှင့်ညီသော အဆီများကို ရွေးချယ်ပြီး အဆီများသောအသား၊ ဝက်ဆီ၊ မုန့်နှင့်ဘီစကွတ်များကဲ့သို့ မကျန်းမာသောအဆီများကို ရှောင်ပါ။
- ဆားနည်းခြင်း - တစ်နေ့လျှင် ၆ဂရမ် (၀.၂အောင်စ သို့မဟုတ် ၁လက်ဖက်ရည်ဇွန်း) အောက်သာ စားပါ။
- သကြားလျှော့စားခြင်း
- အမျှင်ဓာတ်နှင့် ဂျုံကြမ်းအစားအစာများ များများစားခြင်း
- သစ်သီးနှင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်များ များများစားခြင်း - တစ်နေ့လျှင် အနည်းဆုံး ၅ကြိမ်စားပါ။
ပုံမှန်လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ပါ
လူကြီးများအနေဖြင့် တစ်ပတ်လျှင် အနည်းဆုံး ၁၅၀မိနစ် (စက်ဘီးစီးခြင်း သို့မဟုတ် လျှောက်လမ်းလျှောက်ခြင်းကဲ့သို့) အလယ်အလတ်လေ့ကျင့်ခန်းများ လုပ်သင့်သည်။
မလုပ်နိုင်လျှင် သက်တောင့်သက်သာရှိသော အဆင့်မှစတင်ကာ တဖြည်းဖြည်း ကြာချိန်နှင့် ပြင်းအားကို တိုးမြှင့်ပါ။
မလုပ်ဖူးသူများ သို့မဟုတ် ကြာမြင့်စွာ ရပ်ထားပြီးမှ ပြန်လုပ်မည့်သူများသည် ဆရာဝန်နှင့် အရင်တိုင်ပင်ပါ။
ကျန်းမာသော ကိုယ်အလေးချိန်ထိန်းပါ
အဝလွန်နေပါက ပုံမှန်လေ့ကျင့်ခန်းနှင့် ကျန်းမာသောအစားအစာတို့ဖြင့် ကိုယ်အလေးချိန်ကျစေနိုင်သည်။
အရက်လျှော့သောက်ပါ
အရက်သောက်ပါက အမျိုးသား/အမျိုးသမီး တစ်ပတ်လျှင် ၁၄ယူနစ်ထက် မပိုစေရန် ကြိုးစားပါ။
ဤပမာဏသောက်ပါက ၃ရက်နှင့်အထက် ကြာအောင် ခွဲသောက်ပါ။
အရက်၁ယူနစ်သည် ပုံမှန်အားပါသော ဘီယာ ၁/၂ပိုင့် သို့မဟုတ် ၂၅မီလီလီတာ စပရစ်တစ်ခွက် နှင့်ညီမျှသည်။ ဝိုင်အသေးတစ်ခွက် (၁၂၅မီလီ) သည် ၁.၅ယူနစ်ခန့်ရှိသည်။
လျှော့သောက်ရန် ခက်ခဲပါက သင့်ဆရာဝန်က အကူအညီပေးနိုင်သည်။
ဆေးဝါးများ
သွေးတွင်းကိုလက်စထရောမြင့်မားမှုကြောင့် CVD ဖြစ်နိုင်ခြေအလွန်မြင့်နေပါက သင့်ဆရာဝန်က စတာတင်း(statin) ဆေးများ သောက်ရန် အကြံပြုနိုင်သည်။
Our content undergoes a thorough process of research, writing, peer review, and rigorous checks and approvals. It is designed for educational purposes and is freely accessible for individual patients to read and share. For detailed information regarding usage, copyright, and disclaimers, please visit our Terms & Conditions page.