?unique=4ee0784)
Written & Reviewed by Clinics Asia Healthcare Team | Learn more about our expert review process.
ပါဝင်သောအကြောင်းအရာများ
အကျဥ်းချုပ်
တင်ပါးဆုံရိုးအတွင်းပိုင်း ရောင်ရမ်းနာကျင်ခြင်းPID သည် သားအိမ်၊ သားဥပြွန်များနှင့် သားဥအိမ်များပါဝင်သော အမျိုးသမီးမျိုးပွားအင်္ဂါစနစ်တွင် ဖြစ်ပွားသည့် ရောဂါပိုးဝင်ခြင်း ဖြစ်သည်။
လက္ခဏာများ
PID သည် များသောအားဖြင့် သိသာသော လက္ခဏာများ မပြပါ။
အဓိကလက္ခဏာများမှာ အောက်ပါတို့ထဲမှ တစ်ခု (သို့) တစ်ခုထက်ပိုပါဝင်နိုင်သည်
- တင်ပါးဆုံသို့မဟုတ် ဝမ်းဗိုက်အောက်ပိုင်းတွင် နာကျင်ခြင်း
- လိင်ဆက်ဆံစဉ် တင်ပါးဆုံအတွင်းပိုင်းတွင် နာကျင်မှု/မသက်မသာဖြစ်ခြင်း
- ဆီးသွားစဉ် နာကျင်ခြင်း
- ရာသီလာချိန်ကြားနှင့် လိင်ဆက်ဆံပြီးနောက် သွေးဆင်းခြင်း
- ရာသီသွေးအလွန်များခြင်း
- ရာသီလာစဉ် ပြင်းထန်စွာနာကျင်ခြင်း
- ပုံမှန်မဟုတ်သော မိန်းမကိုယ်မှ အရည်ဆင်းခြင်း (အဝါ၊ အစိမ်းရောင်သို့မဟုတ် အနံ့ဆိုးနေပါက အထူးသတိထားရန်)
တစ်ချို့တွင် ပြင်းထန်သောလက္ခဏာများ ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်:
- ဝမ်းဗိုက်တွင် အလွန်နာကျင်ခြင်း
- အဖျားကြီးခြင်း
- ပျို့အန်ခြင်းနှင့် မအီမသာဖြစ်ခြင်း
ဖြစ်ပွားရသည့် အကြောင်းရင်းများ
PID သည် အမျိုးသမီးမျိုးပွားအင်္ဂါစနစ်တွင် ရောဂါပိုးဝင်ခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပွားသည်။
PID ကို အများအားဖြင့် မိန်းမကိုယ် (vagina) သို့မဟုတ် သားအိမ်ခေါင်း (cervix) မှ ဘက်တီးရီးယားပိုးများ ပျံ့နှံ့၍ သားအိမ်၊ သားဥပြွန်နှင့် သားဥအိမ်များသို့ ရောက်ရှိခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပွားရသည်။
PID ကို ဘက်တီးရီးယားတစ်မျိုးထက်ပို၍ ဖြစ်စေနိုင်ပြီး၊ မည်သည့်ပိုးကြောင့်ဆိုသည်ကို ဆရာဝန်များအနေဖြင့် တိတိကျကျ ဖော်ထုတ်ရန် ခက်ခဲတတ်သည်။ထို့ကြောင့် ပဋိဇီဝဆေးအမျိုးမျိုးကို ပေါင်းစပ်၍ ညွှန်းလေ့ရှိပြီး၊ ဘက်တီးရီးယားအမျိုးမျိုးကို တိုက်ဖျက်နိုင်ရန် ဖြစ်သည်။
ထို့ကြောင့် ပဋိဇီဝဆေးအမျိုးမျိုးကို ပေါင်းစပ်၍ ညွှန်းလေ့ရှိပြီး၊ ဘက်တီးရီးယားအမျိုးမျိုးကို တိုက်ဖျက်နိုင်ရန် ဖြစ်သည်။
လိင်မှတစ်ဆင့် ကူးစက်သောရောဂါများ (STIs)
ကလာမိုင်ဒီးယား၊ ဂနိုရီးယား သို့မဟုတ် mycoplasma genitalium ကဲ့သို့သော STI ပိုးများကြောင့် ဖြစ်ပွားသည်။
STI ပိုးများသည် များသောအားဖြင့် သားအိမ်ခေါင်းတွင်သာ ရှိနေပြီး ပဋိဇီဝဆေးဖြင့် ကုသနိုင်သော်လည်း
မကုသပါက သားအိမ်၊ သားဥပြွန်နှင့် သားဥအိမ်များထိ ပျံ့နှံ့နိုင်သည်။
ကလာမိုင်ဒီးယားကို မကုသပါက ၁ နှစ်အတွင်း PID အဖြစ် ပြောင်းလဲနိုင်သည်။
အခြားအကြောင်းရင်းများ
PID ကိုဖြစ်စေသော ရောဂါပိုးဝင်ခြင်း၏ အကြောင်းရင်းကို များစွာသောအခါများတွင် အတိအကျမသိနိုင်ပါ။
တစ်ခါတစ်ရံ မိန်းမကိုယ်တွင်း ပုံမှန်ရှိသော ဘက်တီးရီးယားများ သည် သားအိမ်ခေါင်းကိုကျော်ဖြတ်ကာ မျိုးပွားအင်္ဂါများထဲသို့ ဝင်ရောက်နိုင်သည်။
ထိုဘက်တီးရီးယားများသည် မိန်းမကိုယ်အတွင်း၌ အန္တရာယ်မရှိသော်လည်း၊ အခြားကိုယ်အင်္ဂါအစိတ်အပိုင်းများတွင် ရောဂါပိုးဝင်ခြင်းကို ဖြစ်စေနိုင်သည်။
အောက်ပါအခြေအနေများတွင် ပိုဖြစ်နိုင်ချေမြင့်မားသည်:
- ယခင်က PID ဖြစ်ဖူးခြင်း
- ကလေးမွေးဖွားခြင်း (သို့) ကိုယ်ဝန်ပျက်ကျပြီးနောက် သားအိမ်ခေါင်းထိခိုက်မိခြင်း
- သားအိမ်ခေါင်းကို ဖွင့်ရသောကုသမှုများ (ဥပမာ - ကိုယ်ဝန်ဖျက်ချခြင်း၊ သားအိမ်စစ်ဆေးခြင်း၊ IUD ထည့်သွင်းခြင်း)
ဖြစ်နိုင်ခြေမြင့်စေသော အကြောင်းရင်းများ
အမျိုးသမီးမျိုးပွားအင်္ဂါရှိသူမည်သူမဆို PID ဖြစ်နိုင်သော်လည်း၊ အောက်ပါအခြေအနေများတွင် ဖြစ်နိုင်ခြေပိုမြင့်ပါသည်:
- လိင်ဆက်ဆံဖော် (၁) ဦးထက် ပိုရှိခြင်း
- လိင်ဆက်ဆံဖော်အသစ်ရှိခြင်း
- လိင်မှတစ်ဆင့်ကူးစက်သောရောဂါ (STI) ရာဇဝင်ရှိခြင်း
- ယခင်က PID ဖြစ်ဖူးခြင်း
- အသက် ၂၅ နှစ်အောက်ဖြစ်ခြင်း
- အရွယ်မရောက်မီ လိင်ဆက်ဆံမှုစတင်ခြင်း
ရောဂါရှာဖွေစစ်ဆေးခြင်း
PID အတွက် တစ်ခုတည်းသော စစ်ဆေးနည်းမရှိပါ။ သင့်လက္ခဏာများနှင့် မိန်းမကိုယ်စစ်ဆေးမှုပေါ် အခြေခံ၍ ရောဂါအဖြေရှာပါသည်။
ဆရာဝန်က သင့်ကျန်းမာရေးနှင့် လိင်ဆက်ဆံမှုရာဇဝင်ကို မေးမြန်းမည်။
တင်ပါးဆုံအင်္ဂါစစ်ဆေးမှု (pelvic examination) ပြုလုပ်ကာ နာကျင်မှုနှင့် ပုံမှန်မဟုတ်သော မိန်းမကိုယ်အရည်ဆင်းခြင်းရှိ/မရှိ စစ်ဆေးမည်။
PID ရှိပါက ဤစစ်ဆေးမှုတွင် မသက်မသာခံစားရနိုင်သည်။
မိန်းမကိုယ်နှင့် သားအိမ်ခေါင်းအတွင်းမှ အရည်နမူနာ (swab) ယူ၍ ဓာတ်ခွဲခန်းသို့ပို့ပြီး ဘက်တီးရီးယားပိုးရှိ/မရှိ စစ်ဆေးမည်။
ကလာမိုင်ဒီးယား၊ ဂနိုရီးယား သို့မဟုတ် mycoplasma genitalium တွေ့ရှိပါက PID ဖြစ်နိုင်ခြေမြင့်မားသည်။
သို့သော် swab စစ်ဆေးမှုအများစုတွင် ရလဒ်မတွေ့ရှိရသည့်တိုင် PID ဖြစ်နိုင်ခြေကို ပယ်ဖျက်လို့မရပါ။
PID ကို တိတိကျကျ ရှာဖွေရန် ခက်ခဲသောကြောင့်၊ အောက်ပါစစ်ဆေးမှုများ ပြုလုပ်ရန် လိုအပ်နိုင်ပါသည် - ပိုးဝင်ခြင်း သို့မဟုတ် ရောင်ရမ်းမှုလက္ခဏာများ ရှာဖွေရန် သင့်လက္ခဏာများ၏ အခြားဖြစ်နိုင်ခြေအကြောင်းရင်းများကို ဖယ်ထုတ်ရန်
PID ရှာဖွေရန် ခက်ခဲပါက အောက်ပါစစ်ဆေးမှုများ ပြုလုပ်နိုင်သည်:
- ဆီး သို့မဟုတ် သွေးစစ်ဆေးခြင်း
- ကိုယ်ဝန်စစ်ဆေးခြင်း
- မိန်းမကိုယ်အတွင်းသို့ စမ်းသပ်ကိရိယာထည့်၍ အာထရာဆောင်းရိုက်ခြင်း (transvaginal ultrasound)
တစ်ခါတစ်ရံ PID ရောဂါရှာဖွေရန် (laparoscopy) ကို အသုံးပြုနိုင်ပါသည်။
- ဝမ်းဗိုက်တွင် အသေးစားအပေါက်ငယ် (၂) ပေါက်ဖောက်ပါသည်။
- ပါးလွှာသောကင်မရာပြွန်ငယ်ကို ထည့်သွင်း၍ အတွင်းပိုင်းအင်္ဂါများကို စစ်ဆေးပါသည်။
ဤနည်းလမ်းကို အထူးသဖြင့် - ပြင်းထန်သော PID အခြေအနေများ အခြားဖြစ်နိုင်ခြေရှိသော ရောဂါများ (ဥပမာ - အူအတက်ရောင်ခြင်း) ရှိ/မရှိ စစ်ဆေးရန်သုံးပါသည်လိုအပ်ပါက အင်္ဂါများမှ တစ်ရှူးနမူနာများ ယူနိုင်ပါသည်။
ကုသမှုနည်းလမ်းများ
အစောပိုင်းအဆင့်တွင် ရောဂါရှာဖွေတွေ့ရှိပါက PID ကို ပဋိဇီဝဆေးများ (antibiotics) ဖြင့် ၁၄ ရက်ကြာ ကုသနိုင်ပါသည်။
ဖြစ်နိုင်ခြေအများဆုံး ရောဂါပိုးများအတွက် ပဋိဇီဝဆေးအမျိုးမျိုးပေါင်းစပ် ပေးမည်ဆေးပြားများနှင့်အတူ ဆေးထိုးခြင်း လည်း ပြုလုပ်နိုင်သည်
ဆေးကုသမှုတစ်ခုလုံးကို အပြည့်အဝသောက်သုံးရန် အရေးကြီးသည် ကုသမှုကာလအတွင်း လိင်ဆက်ဆံခြင်းကို ရှောင်ကြဉ်ရန် (ရောဂါပိုးပြန်လည်ပျောက်ကင်းစေရန်)
သင့်နှင့် မကြာသေးမီက လိင်ဆက်ဆံဖော်များသည်လည်း STI စစ်ဆေးကုသမှု ခံယူရန် လိုအပ်သည် ၎င်းသည် PID ပြန်ဖြစ်ခြင်းနှင့် အခြားသူများသို့ ကူးစက်ခြင်းကို ကာကွယ်ရန် ဖြစ်သည်
ကာကွယ်ရန် အချက်များ
လိင်ဆက်ဆံဖော်အသစ်နှင့် လိင်ဆက်ဆံပါက သူတို့၏ လိင်ကျန်းမာရေးစစ်ဆေးမှုမပြီးမချင်း ကွန်ဒုံးကဲ့သို့သော အကာအကွယ်သုံးပါ
ကလာမိုင်ဒီးယား သည် အလွန်အဖြစ်များပြီး လက္ခဏာမပြတတ်ပါ
STI ရှိမှာစိုးရိမ်ပါက လိင်ကျန်းမာရေးဆေးခန်း (GUM) သို့ သွားရောက်ပါ
IUD ထည့်ခြင်း သို့မဟုတ် ကိုယ်ဝန်ဖျက်ချခြင်း ကဲ့သို့သော ခွဲစိတ်မှုများမပြုလုပ်မီ ကျန်းမာရေးစစ်ဆေးမှုခံယူပါ
နောက်ဆက်တွဲဆိုးကျိုးများ
PID ကြောင့် သားဥပြွန်များပျက်စီးကာ သားဥများ သားအိမ်သို့မရောက်နိုင်တော့ပါ
သားအိမ်ပြင်ပ (အထူးသဖြင့် သားဥပြွန်) တွင် ကိုယ်ဝန်တည်ခြင်း (သားအိမ်ပြင်ပကိုယ်ဝန်) ဖြစ်နိုင်ခြေမြင့်မားပါသည်
PID ကို အချိန်မီမကုသပါက သို့မဟုတ် ခဏခဏဖြစ်ပါက မျိုးမအောင်ခြင်း ဖြစ်နိုင်ခြေမြင့်မားပါသည်
ဆရာဝန်ပြသင့်သည့်အချိန်
PID လက္ခဏာများခံစားရပါက GP သို့မဟုတ် လိင်ကျန်းမာရေးဆေးခန်းသို့ အမြန်သွားပါ
ပြင်းထန်နာကျင်မှုရှိပါက အရေးပေါ်ကုသမှုခံယူပါ
PID ကုသမှုနှောင်းခြင်း သို့မဟုတ် ခဏခဏဖြစ်ခြင်းသည် နာတာရှည်ဆိုးကျိုးများ ဖြစ်စေနိုင်ပါသည်
PID အတွက် ရိုးရိုးစစ်ဆေးနည်းမရှိပါ လက္ခဏာများနှင့် မိန်းမကိုယ်စစ်ဆေးမှုတွင် နာကျင်မှုတွေ့ရခြင်း အပေါ်အခြေခံပါသည်
မိန်းမကိုယ်နှင့် သားအိမ်ခေါင်းမှ swab ယူစစ်ဆေးမည် သို့သော် swab စစ်ဆေးမှုမတွေ့ရှိလျှင်လည်း PID ဖြစ်နိုင်ပါသည်
Our content undergoes a thorough process of research, writing, peer review, and rigorous checks and approvals. It is designed for educational purposes and is freely accessible for individual patients to read and share. For detailed information regarding usage, copyright, and disclaimers, please visit ourTerms & Conditionspage.