Written & Reviewed by Clinics Asia Healthcare Team | Learn more about our expert review process.
Overview
BPE ဆိုတာက ဆီးကျိတ်ကြီးခြင်း ကို ဖော်ပြတဲ့ ဆေးဘက်ဆိုင်ရာအသုံးအနှုန်းဖြစ်ပါတယ်။
ဒါဟာ အမျိုးသားတွေမှာ အသက် ၅၀ ကျော်ရင် အဖြစ်များပြီး၊ ကင်ဆာမဟုတ်သလို၊ ကျန်းမာရေးအတွက် ပြင်းထန်တဲ့အန္တရာယ်လည်း မရှိပါဘူး။
ဆီးကျိတ်ကြီးခြင်းဟာ ဆီးကျိတ်ကင်ဆာ ဖြစ်နိုင်ခြေကို မြင့်တက်စေတယ်လို့ အမျိုးသားတွေ စိုးရိမ်တတ်ကြပေမယ့်၊ ဒါဟာ မှန်ကန်တဲ့အချက်မဟုတ်ပါဘူး။
ဆီးကျိတ်ကြီးသူတွေမှာ ဆီးကျိတ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေဟာ ဆီးကျိတ်မကြီးသူတွေထက် ပိုမများပါဘူး။
Symptoms
ဆီးကျိတ်ဟာ ဆီးအိမ်နဲ့ လိင်တံကြား၊ တင်ပဆုံအတွင်းမှာရှိတဲ့ သေးငယ်တဲ့ဂလင်းတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။
ဆီးကျိတ်ကြီးလာရင်၊ ဆီးအိမ်နဲ့ ဆီးပြွန် (urethra) ကို ဖိမိနိုင်ပါတယ်။
ဒါကြောင့် အောက်ပါလက္ခဏာတွေ ဖြစ်ပေါ်နိုင်ပါတယ်:
- ဆီးသွားရခက်ခြင်း
- ဆီးမကြာခဏသွားချင်ခြင်း
- ဆီးအိမ်ကို ပြည့်ပြည့်ဝဝ မစွန့်နိုင်ခြင်း
တချို့အမျိုးသားတွေမှာ လက္ခဏာတွေ သိပ်မပြင်းထန်ဘဲ ကုသမှုမလိုပေမယ့်၊ တချို့မှာတော့ ပြဿနာဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။
Causes
ဆီးကျိတ်ကြီးခြင်းရဲ့ အကြောင်းရင်းကို တိတိကျကျမသိရသေးပေမယ့်၊
အသက်ကြီးလာတာနဲ့အမျှ ဟော်မုန်းအပြောင်းအလဲတွေ နဲ့ ဆက်စပ်နေတယ်လို့ ယူဆကြပါတယ်။
Diagnosis
ဆီးကျိတ်ကြီးနေသလားဆိုတာ သိဖို့ အောက်ပါစစ်ဆေးမှုတွေ လုပ်ဆောင်ရနိုင်ပါတယ်။
ဆီးလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ပြဿနာများအတွက် စစ်ဆေးမှုအချို့ကို ဆရာဝန်မှ ပြုလုပ်နိုင်ပြီး၊ လိုအပ်ပါက ဆီးလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ အထူးကု (urologist) မှ ပိုမိုတိကျသော စစ်ဆေးမှုများ ပြုလုပ်နိုင်ပါသည်။
ဆရာဝန်မှ စစ်ဆေးခြင်းနှင့် စမ်းသပ်မှုများ
ဆရာဝန်က သင့်ရဲ့လက္ခဏာတွေ၊ စိုးရိမ်မှုတွေနဲ့ ဘဝအရည်အသွေးအပေါ် ဘယ်လောက်ထိခိုက်သလဲဆိုတာ မေးမြန်းပါလိမ့်မယ်။
သင်သောက်တဲ့အရည်ပမာဏ၊ ဆီးသွားတဲ့ပမာဏ၊ ဆီးသွားတဲ့အကြိမ်ရေနဲ့ ဆီးထိန်းနိုင်မှုအခြေအနေတွေကို မှတ်တမ်းတင်ဖို့ မေးမြန်းပါလိမ့်မယ်။
ဝမ်းဗိုက်နဲ့ လိင်အင်္ဂါဧရိယာ ကို စစ်ဆေးပါလိမ့်မယ်။
စအိုမှတစ်ဆင့် ဆီးကျိတ်ကို စမ်းသပ်စစ်ဆေးခြင်း (Rectal examination) လုပ်ဆောင်ပါလိမ့်မယ်။
သွေးစစ်ဆေးမှု – ကျောက်ကပ်အလုပ်လုပ်ပုံကို စစ်ဆေးဖို့နဲ့
PSA (Prostate-Specific Antigen) ပမာဏကို စစ်ဆေးဖို့ လုပ်ဆောင်ပါလိမ့်မယ်။
ဆီးစစ်ဆေးမှု – ဆီးထဲမှာ သကြားဓာတ် (glucose) သို့မဟုတ် သွေးပါမပါ စစ်ဆေးပါလိမ့်မယ်။
Referral to a urologist
အောက်ပါအခြေအနေတွေရှိရင်၊ ဆရာဝန်က သင့်ကို ဆီးလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ဆရာဝန် (urologist) ထံ လွှဲပေးနိုင်ပါတယ်:
- ယခင်ကုသမှုတွေနဲ့ မသက်သာရင်
- ဆီးလမ်းကြောင်းပိုးဝင်ခြင်း မသက်သာဘဲ ပြန်ဖြစ်နေရင်
- ဆီးအိမ်ကို ပြည့်ပြည့်ဝဝ မစွန့်နိုင်ရင်
- ကျောက်ကပ်ပြဿနာ ရှိရင်
- ဆီးမထိန်းနိုင်ခြင်း (Stress incontinence) – ချောင်းဆိုးတဲ့အခါ၊ ရယ်တဲ့အခါ ဆီးထွက်ကျခြင်း
- PSA ပမာဏ မြင့်နေရင်
- Rectal examination မှာ ဆီးကျိတ်ပုံမှန်မဟုတ်ဘူးလို့ ထင်ရင်
ဆရာဝန်က သင့်လက္ခဏာတွေဟာ ကင်ဆာကြောင့်ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ သံသယရှိရင်လည်း၊ သင့်ကို ဆရာဝန်ထံ လွှဲပေးနိုင်ပါတယ်။
သင့်ရဲ့လက္ခဏာတွေကို ဖြစ်စေတဲ့အကြောင်းရင်းကို ရှာဖွေဖို့နဲ့ ဘယ်လိုကုသမှုပေးရမလဲဆိုတာ ဆုံးဖြတ်ဖို့ အောက်ပါအပိုစစ်ဆေးမှုတွေ လုပ်ဆောင်သင့်ပါတယ်
- ဆီးသွားနှုန်းကို တိုင်းတာခြင်း
- ဆီးသွားပြီးနောက် ဆီးအိမ်ထဲမှာ ကျန်နေတဲ့ဆီးပမာဏကို တိုင်းတာခြင်း
သင့်လက္ခဏာတွေနဲ့ ကုသမှုပုံစံပေါ် မူတည်ပြီး တခြားစစ်ဆေးမှုတွေလည်း လုပ်ဆောင်နိုင်ပါတယ်။
Treatment Options
ဆီးကျိတ်ကြီးခြင်းအတွက် ကုသမှုသည် သင့်လက္ခဏာများ၏ ပြင်းထန်မှုအပေါ် မူတည်ပါသည်။
လက္ခဏာများ သိပ်မပြင်းထန်ပါက၊ ချက်ချင်းကုသမှုမလိုအပ်ပါ။ ဆရာဝန်နှင့် နောက်ထပ်စစ်ဆေးမှုများ လိုအပ်ပါက ဆွေးနွေးနိုင်ပါသည်။
သင့်အား အောက်ပါလူနေမှုပုံစံပြောင်းလဲခြင်းများ ပြုလုပ်ရန် အကြံပြုနိုင်ပါသည်:
- အရက်၊ ကဖိန်းနှင့် အချိုရည်များ လျှော့သောက်ခြင်း၊
- သကြားတုများ လျှော့စားခြင်း၊
- ပုံမှန်လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ခြင်း၊
- ညနေပိုင်းတွင် အရည်များ လျှော့သောက်ခြင်း။
လက္ခဏာများ အသင့်အတင့်မှ ပြင်းထန်ပါက၊ ဆီးကျိတ်အရွယ်အစားကို လျှော့ချပေးပြီး ဆီးအိမ်ကို ပြေလျော့စေသော ဆေးဝါးများ ညွှန်းနိုင်ပါသည်။
ခွဲစိတ်ကုသမှု ကို ဆေးဝါးများဖြင့် မသက်သာသော အသင့်အတင့်မှ ပြင်းထန်သည့် လက္ခဏာများအတွက် ညွှန်းလေ့ရှိပါသည်။
နောက်ဆက်တွဲပြဿနာများ
ဆီးကျိတ်ကြီးခြင်းသည် တစ်ခါတစ်ရံတွင် အောက်ပါနောက်ဆက်တွဲပြဿနာများကို ဖြစ်စေနိုင်ပါသည်:
- ဆီးလမ်းကြောင်းပိုးဝင်ခြင်း (UTI)၊
- နာတာရှည် ဆီးအိမ်အပြည့်မစွန့်နိုင်ခြင်း (Chronic urinary retention)၊
- ရုတ်တရက် ဆီးမစွန့်နိုင်ခြင်း (Acute urinary retention)။
နာတာရှည် ဆီးအိမ်အပြည့်မစွန့်နိုင်ခြင်း (Chronic urinary retention)
ဤအခြေအနေတွင် ဆီးအိမ်ကို အပြည့်အဝမစွန့်နိုင်သော်လည်း၊ ဆီးအနည်းငယ် စွန့်နိုင်ပါသည်။
လက္ခဏာများ:
- ဆီးစွန့်ရာတွင် အားနည်းခြင်း၊
- ညဘက်တွင် ဆီးထွက်ကျခြင်း၊
- ဗိုက်တင်းနေသလို ခံစားရခြင်း သို့မဟုတ် ဆီးအိမ်အပြည့်မစွန့်နိုင်သလို ခံစားရခြင်း။
ဤအခြေအနေသည် များသောအားဖြင့် နာကျင်မှုမရှိသော်လည်း၊ ဆီးအိမ်ကြွက်သားကို တဖြည်းဖြည်းဆန့်စေပြီး အားနည်းစေနိုင်ပါသည်။
ရုတ်တရက် ဆီးမစွန့်နိုင်ခြင်း (Acute urinary retention)
ဤအခြေအနေတွင် ရုတ်တရက် ဆီးလုံးဝမစွန့်နိုင်တော့ခြင်း ဖြစ်ပါသည်။
လက္ခဏာများ:
- ရုတ်တရက် ဆီးမစွန့်နိုင်ခြင်း၊
- ဗိုက်အောက်ပိုင်းတွင် ပြင်းထန်စွာ နာကျင်ခြင်း၊
- လက်ဖြင့် စမ်းလျှင် ဆီးအိမ်ရောင်နေခြင်း။
When To See A Doctor
ဆီးကျိတ်ကြီးခြင်း၏ လက္ခဏာများ ရှိပါက၊ ဆရာဝန်နှင့် ပြသပါ။
လက္ခဏာများ သိပ်မပြင်းထန်သော်လည်း၊ အခြားစစ်ဆေးရန် လိုအပ်သော အခြေအနေများ ရှိနိုင်ပါသည်။
ဆီးတွင် သွေးပါပါက၊ အခြားပြင်းထန်သော အခြေအနေများကို ဖယ်ရှားရန် ဆရာဝန်နှင့် စစ်ဆေးပါ။
Our content undergoes a thorough process of research, writing, peer review, and rigorous checks and approvals. It is designed for educational purposes and is freely accessible for individual patients to read and share. For detailed information regarding usage, copyright, and disclaimers, please visit our Terms & Conditions page.