?unique=9574341)
Written & Reviewed by Clinics Asia Healthcare Team | Learn more about our expert review process.
ဖြစ်ပွားရသည့်အကြောင်းရင်းများ
အကျဥ်းချုပ်
ဝမ်းချုပ်ခြင်းဆိုသည်မှာ သင်အူလမ်းကြောင်းလှုပ်ရှားမှုပြောင်းလဲခြင်း၊ ဝမ်းသွားနည်းခြင်း သို့မဟုတ် ဝမ်းသွားရန် ခက်ခဲခြင်းတို့ ပါဝင်သော အခြေအနေတစ်ခုဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် အဖြစ်များပြီး လူတိုင်းတွင် ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်။ များသောအားဖြင့် အစားအသောက်နှင့် နေထိုင်မှုပုံစံပြောင်းလဲခြင်းဖြင့် ကုသနိုင်ပါသည်။
လက္ခဏာများ
အောက်ပါလက္ခဏာများရှိပါက ဝမ်းချုပ်နေနိုင်သည်။ :
- ပြီးခဲ့သော တစ်ပတ်အတွင်း ဝမ်းသွားခြင်း ၃ ကြိမ်ထက်နည်းခြင်း သို့မဟုတ် ပုံမှန်ထက် ဝမ်းသွားနည်းခြင်း
- ဝမ်းသည် ပုံမှန်ထက် အလွန်ကြီးခြင်း သို့မဟုတ် သေးခြင်း၊ ခြောက်သွေ့ခြင်း၊ မာကျောခြင်း သို့မဟုတ် အခဲလေးများပါခြင်း
- ဝမ်းသွားရာတွင် ညှစ်အားသုံးရခြင်း သို့မဟုတ် နာကျင်ခြင်း
- ဝမ်း ကျန်နေသလို ခံစားရခြင်း
ထို့အပြင် ဗိုက်အောင့်ခြင်း၊ ဗိုက်ပွ ခြင်းနှင့် ပျို့အန်ချင်စိတ်ဖြစ်ခြင်းတို့လည်း ခံစားရနိုင်သည်။
အကယ်၍ သင့်အနေဖြင့် အသက်ကြီးသူများ၊ ဒီမန်းရှားရှိသူများ သို့မဟုတ် သင်ယူမှုအားနည်းသူများကို စောင့်ရှောက်နေပါက၊ ဝမ်းချုပ်ခြင်းကို သတိမထားမိဘဲ ကျန်နိုင်ပါသည်။ စိတ်ရှုပ်ထွေးခြင်း ကဲ့သို့သော အပြုအမူပြောင်းလဲမှုများကို သတိထားပါ။ ၎င်းတို့အား နာကျင်မှု သို့မဟုတ် မသက်မသာဖြစ်နေကြောင်း ဖော်ပြနိုင်ပါသည်။
ဖြစ်ပွားရသည့်အကြောင်းရင်းများ
လူကြီးများတွင် ဝမ်းချုပ်ခြင်း၏ အကြောင်းရင်းများစွာ ရှိပါသည်။ တစ်ခါတစ်ရံတွင် ရှင်းလင်းသော အကြောင်းရင်းမရှိဘဲ ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်။
အဖြစ်များသော အကြောင်းရင်းများ :
- အသီးအနှံ၊ ဟင်းသီးဟင်းရွက်နှင့် ကွေကာအချို့တွင် တွေ့ရသော အမျှင်ဓာတ် (fiber) လုံလောက်စွာ မစားသုံးခြင်း
- အရည်များများ မသောက်ခြင်း
- လှုပ်ရှားမှုနည်းပြီး အချိန်ကြာမြင့်စွာ ထိုင်နေခြင်း သို့မဟုတ် လှဲနေခြင်း
- ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုနည်းပြီး လေ့ကျင့်ခန်း မလုပ်ခြင်း
- အိမ်သာသွားရန် လိုအပ်သည့်အချိန်တွင် မသွားဘဲ ထိန်းထားခြင်း
- အစားအသောက်နှင့် နေ့စဉ်လုပ်ငန်းဆောင်တာများ ပြောင်းလဲခြင်း
- ဆေးဝါး၏ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများ
- စိတ်ဖိစီးမှု၊ စိုးရိမ်ပူပန်မှု သို့မဟုတ် စိတ်ဓာတ်ကျခြင်း
ကိုယ်ဝန်ဆောင်စဉ်နှင့် ကလေးမွေးပြီးချိန်တွင် ဝမ်းချုပ်ခြင်းသည် အဖြစ်များသည်။ အသက် ၆၅ နှစ်အထက် လူကြီးများတွင်လည်း ပိုမိုဖြစ်ပွားနိုင်သည်။
ရှားပါးသော အခြေအနေများတွင် diverticular disease (အူနံရံပြဿနာ) သို့မဟုတ် အူမကြီးကင်ဆာ (bowel cancer) ကဲ့သို့သော ကျန်းမာရေးပြဿနာများကြောင့်လည်း ဝမ်းချုပ်နိုင်သည်။
ကုသမှုရွေးချယ်စရာများ
သင့်အစားအသောက်နှင့် နေထိုင်မှုပုံစံကို ရိုးရှင်းစွာ ပြောင်းလဲခြင်းဖြင့် ဝမ်းချုပ်ခြင်းကို ကုသနိုင်ပါသည်။
ကိုယ်ဝန်ဆောင်စဉ်တွင်လည်း ဤနည်းလမ်းများကို စိတ်ချစွာ စမ်းသပ်နိုင်ပါသည်။
ဤနည်းလမ်းများကို လိုက်နာပါက ရက်အနည်းငယ်အတွင်း သက်သာမှုကို သတိထားမိလာနိုင်သည်။ တစ်ခါတစ်ရံတွင် လက္ခဏာများ သက်သာရန် ရက်သတ္တပတ်အနည်းငယ် ကြာနိုင်သည်။
အစားအသောက်ပြောင်းလဲခြင်း
ဝမ်းပျော့ပျော့သွားစေရန်နှင့် ဝမ်းသွားရန် လွယ်ကူစေရန် အောက်ပါတို့ကို လိုက်နာပါ။ :
- ကျန်းမာရေးနှင့် ညီညွတ်သော အစားအစာများ စားသုံးပါ။ sorbitol ပါသော အသီးများကို စားသုံးပါ။ ဥပမာ - ပန်းသီး၊ ဇီးသီး၊ စပျစ်သီး (နှင့် စပျစ်ခြောက်)၊ ရက်စ်ဘယ်ရီနှင့် စတော်ဘယ်ရီသီးများ။
- ရေနှင့် အခြားအရည်များ များများသောက်ပါ။ အရက်သောက်သုံးခြင်းကို ရှောင်ကြဉ်ပါ။
- အမျှင်ဓာတ်ကို တဖြည်းဖြည်း မြှင့်တင်ပါ။
- ဂျုံဖွဲ၊ အုတ်ဂျုံ သို့မဟုတ် လင်းမျှင်စေ့ (linseed) ကဲ့သို့သော အမျှင်ဓာတ်ကြွယ်ဝသော အစားအစာများ ထည့်သွင်းစားသုံးပါ။
အိမ်သာအသုံးပြုမှုပုံစံ ပြောင်းလဲခြင်း
ပုံမှန်အချိန်နှင့် နေရာတွင် အိမ်သာသွားပါ။
ဝမ်းသွားလိုစိတ်ဖြစ်ပေါ်ပါက မဆိုင်းမတွဘဲ သွားပါ။
အိမ်သာသွားစဉ် ခြေထောက်ကို ခုံပုလေးပေါ်တင်ထားပါ။ ဖြစ်နိုင်ပါက ဒူးကို တင်ပါးထက် မြင့်အောင်ထားပါ။
လှုပ်ရှားမှုများများလုပ်ပါ။
နေ့စဉ် လမ်းလျှောက်ခြင်း သို့မဟုတ် ပြေးခြင်းဖြင့် ဝမ်းမှန်စေနိုင်သည်။
ဆေးဝါးအကူအညီ
အစားအသောက်နှင့် နေထိုင်မှုပုံစံပြောင်းလဲခြင်းများက မသက်သာပါက၊ ဆေးဝါးပညာရှင် ထံတွင် အကြံဉာဏ်တောင်းပါ။
ဆေးဝါးပညာရှင် မှ သင့်တော်သော ဝမ်းနှုတ်ဆေး (laxative) ကို အကြံပြုနိုင်သည်။
ဝမ်းနှုတ်ဆေးအများစုသည် ၃ ရက်အတွင်း အာနိသင်ပြသည်။ ၎င်းတို့ကို ကာလတိုသာ အသုံးပြုသင့်သည်။
နောက်ဆက်တွဲပြဿနာများ
ရေရှည်ဝမ်းချုပ်ခြင်းသည် မစင်တွန်းအားဖြင့် ပိတ်ဆို့ခြင်း (faecal impaction) ကို ဖြစ်စေနိုင်သည်။ ၎င်းသည် မစင်များ အူမကြီး၏ နောက်ဆုံးအပိုင်း (rectum) တွင် စုပုံနေသော အခြေအနေဖြစ်သည်။
အဓိကလက္ခဏာမှာ ဝမ်းလျှောခြင်း (ပိတ်ဆို့နေသော မာကျောသည့်မစင်များမှ စိမ့်ထွက်လာခြင်း)
ကုသမှုနည်းလမ်းများ:
- ပိုမိုအားကောင်းသော ဝမ်းနှုတ်ဆေးများ (ဆရာဝန်မှ ညွှန်ကြားပေးနိုင်သည်)
- suppository (စအို ထဲသို့ ထည့်ရသောဆေး)
- mini enema (စအို ထဲသို့ အရည်ထိုးသွင်းခြင်း)
- ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းမှ မစင်အချို့ကို ဖယ်ရှားပေးခြင်း (ဤနည်းလမ်းကို မိမိဘာသာ မလုပ်သင့်ပါ)
ဆရာဝန်နှင့်ပြသရန်အချိန်
အောက်ပါအခြေအနေများတွင် ဆရာဝန်နှင့် ပြသပါ။ :
- ဝမ်းချုပ်ပြီး ကုသမှုများဖြင့် မသက်သာပါက
- ပုံမှန်ဝမ်းချုပ်နေပါက
- ပုံမှန်ဗိုက်ပွ နေပါက
- ဝမ်းတွင် သွေးပါပါက
- ကိုယ်အလေးချိန် မလိုလားအပ်ဘဲ ကျဆင်းပါက
- ဝမ်းချုပ်ပြီး အမြဲမောပန်းနေပါက
- ဝမ်းချုပ်စေသော ဆေးဝါးများ (ဥပမာ - opioid အကိုက်အခဲပျောက်ဆေးများ) သောက်သုံးနေပါက
- ဝမ်းသွားပုံစံတွင် ရုတ်တရက် ပြောင်းလဲမှုများ ရှိပါက
- ဗိုက်အောင့်ပါက
ဆရာဝန်ညွှန်ကြားထားသော ဆေးဝါးများကို ရပ်တန့်မည်ဆိုပါက၊ ဆရာဝန်နှင့် အရင်တိုင်ပင်ပါ။
Our content undergoes a thorough process of research, writing, peer review, and rigorous checks and approvals. It is designed for educational purposes and is freely accessible for individual patients to read and share. For detailed information regarding usage, copyright, and disclaimers, please visit our Terms & Conditions page.