?unique=ac17d89)
Written & Reviewed by Clinics Asia Healthcare Team | Learn more about our expert review process.
အကျဥ်းချုပ်
နေရာကျဉ်းများကိုကြောက်သောရောဂါ (Claustrophobia) ဆိုတာ နေရာကျဉ်းကျဉ်းကြပ်ကြပ်တွေကို ဆင်ခြင်တုံတရားမရှိဘဲ ကြောက်ရွံ့ခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။
နေရာကျဉ်းများကိုကြောက်သောရောဂါ ခံစားရသူတွေဟာ ဓာတ်လှေကား၊ ဥမင်လိုဏ်ခေါင်း၊ မြေအောက်ရထားနဲ့ အများသုံးအိမ်သာတွေလိုမျိုး နေရာကျဉ်းတွေကို ရှောင်ရှားဖို့ နည်းလမ်းမျိုးစုံနဲ့ ကြိုးစားတတ်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒီနေရာတွေကို ရှောင်ရှားခြင်းက ကြောက်စိတ်ကို ပိုပြီးခိုင်မာစေနိုင်ပါတယ်။
နေရာကျဉ်းများကိုကြောက်သော ရောဂါရှိသူ တချို့က နေရာကျဉ်းထဲ ရောက်တဲ့အခါ အပျော့စား စိုးရိမ်ပူပန်မှု (anxiety) ကို ခံစားရတတ်ပြီး တချို့ကတော့ ပြင်းထန်တဲ့ စိုးရိမ်ပူပန်မှု ဒါမှမဟုတ် ထိတ်လန့်တိုက်ခိုက်မှု (panic attack) ကို ခံစားရတတ်ပါတယ်။
လက္ခဏာများ
နေရာကျဉ်းများကိုကြောက်သောရောဂါရှိသူတွေဟာ ထိတ်လန့်တိုက်ခိုက်မှု တွေ ဖြစ်ပွားနိုင်ပါတယ်။ ဒါတွေဟာ အရမ်းကို ကြောက်စရာကောင်းပြီး စိတ်အနှောင့်အယှက် ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။
လွန်ကဲတဲ့ စိုးရိမ်ပူပန်မှု ခံစားချက်တွေအပြင် နေရာကျဉ်းကြောက်ရောဂါက ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ လက္ခဏာတွေကိုလည်း ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ ၎င်းတို့မှာ:
- ချွေးထွက်ခြင်း
- တုန်ရင်ခြင်း
- ကိုယ်ပူခြင်း သို့မဟုတ် ချမ်းတုန်ခြင်း
- အသက်ရှူမဝခြင်း သို့မဟုတ် အသက်ရှူရခက်ခဲခြင်း
- လည်ချောင်းနင်သလို ခံစားရခြင်း
- လည်ချောင်းနင်သလို ခံစားရခြင်း
- ရင်ဘတ်အောင့်ခြင်း သို့မဟုတ် ရင်ဘတ်တင်းကြပ်သလို ခံစားရခြင်း
- ဗိုက်ထဲမှာ လိပ်ပြာပျံသလို ခံစားရခြင်း
- ပျို့အန်ခြင်း
- ခေါင်းကိုက်ခြင်းနဲ့ မူးဝေခြင်း
- မူးမေ့လဲကျသလို ခံစားရခြင်း
- ထုံကျင်ခြင်း သို့မဟုတ် စူးပူခြင်း
- ပါးစပ်ခြောက်ခြင်း
- အိမ်သာသွားလိုစိတ် ဖြစ်ပေါ်ခြင်း
- နားအူခြင်း
- စိတ်ရှုပ်ထွေးခြင်း ဒါမှမဟုတ် ဦးတည်ရာပျောက်ဆုံးခြင်း
သင့်မှာ ပြင်းထန်တဲ့ နေရာကျဉ်းများကို ကြောက်သော ရောဂါ ရှိမယ်ဆိုရင် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ လက္ခဏာတွေလည်း ကြုံတွေ့ရနိုင်ပါတယ်။ ၎င်းတို့မှာ:
- ထိန်းချုပ်မှု ဆုံးရှုံးမှာကို ကြောက်ရွံ့ခြင်း
- မူးလဲမှာကို ကြောက်ရွံ့ခြင်း
- သင့်ခန္ဓာကိုယ်ကနေ ကင်းကွာသွားသလို ခံစားရခြင်း
- သေဆုံးမှာကို ကြောက်ရွံ့ခြင်း
ဖြစ်ပွားရသည့် အကြောင်းရင်းများ
နေရာကျဉ်းများကိုကြောက်သောရောဂါဟာ များသောအားဖြင့် ကလေးဘဝရဲ့ စောစောပိုင်းကာလမှာ ကြုံတွေ့ခဲ့ရတဲ့ စိတ်ထိခိုက်စရာ အဖြစ်အပျက်တစ်ခုကြောင့် ဖြစ်တတ်ပါတယ်။
ဥပမာအားဖြင့်၊ ကလေးဘဝတုန်းက အောက်ပါအချက်တွေ ရှိခဲ့ရင် လူကြီးတွေမှာ ထို ရောဂါ ဖြစ်ပွားနိုင်ပါတယ်။ :
- နေရာကျဉ်းထဲမှာ ပိတ်မိနေတာ ဒါမှမဟုတ် ပိတ်လှောင်ခံရတာ
- အနိုင်ကျင့်ခံရတာ ဒါမှမဟုတ် အလွဲသုံးစားလုပ်ခံရတာ
- မိဘတစ်ဦးဦးမှာ နေရာကျဉ်းကြောက်ရောဂါ ရှိတာ
နေရာကျဉ်းကြောက်ရောဂါကို လေယာဉ်စီးနေစဉ် လေယာဉ်လှုပ်ခြင်း ဒါမှမဟုတ် ဘူတာရုံတွေကြား မြေအောက်ရထားဥမင်ထဲ ပိတ်မိနေတာလိုမျိုး မနှစ်မြို့ဖွယ်ရာ အတွေ့အကြုံတွေ ဒါမှမဟုတ် အခြေအနေတွေကလည်း ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်ပါတယ်။
နေရာကျဉ်းကြောက်ရောဂါရှိတဲ့ မိဘနဲ့အတူ ကြီးပြင်းလာတဲ့ ကလေးတစ်ဦးဟာ နေရာကျဉ်းတွေကို မိဘရဲ့ စိုးရိမ်ပူပန်မှုနဲ့ ချိတ်ဆက်ပြီး သူတို့ချစ်ရတဲ့သူကို နှစ်သိမ့်ဖို့ မတတ်နိုင်ဘူးလို့ ခံစားရတဲ့အတွက် နေရာကျဉ်းကြောက်ရောဂါ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်ပါတယ်။
နေရာကျဉ်းများကို ကြောက်သော ရောဂါကို ဖြစ်စေသော အစပျိုးမှုများ
မတူညီတဲ့ အခြေအနေတွေ ဒါမှမဟုတ် ခံစားချက်များစွာက နေရာကျဉ်းကြောက်ရောဂါကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်ပါတယ်။ ဒီအခြေအနေတွေကို ကိုယ်တိုင်မကြုံတွေ့ဘဲ စဉ်းစားမိရုံနဲ့လည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
ရောဂါရဲ့ အဖြစ်များတဲ့ အစပျိုးမှုတွေမှာ :
- ဓာတ်လှေကားများ
- ဥမင်လိုဏ်ခေါင်းများ
- မြေအောက်ရထားများ
- အများသုံးအိမ်သာများ
- တံခါးတွေကို သော့ခတ်ထားရမယ့် အခန်းများ
- ကားများ
- ပြတင်းပေါက် ပိတ်ထားတဲ့ ဟိုတယ်အခန်းများ
- လေယာဉ်များ
ပြီးခဲ့တဲ့ ၆ လအတွင်း နေရာကျဉ်းထဲ ဒါမှမဟုတ် လူစည်ကားတဲ့နေရာတွေမှာ ရှိနေရတာကြောင့် စိုးရိမ်ပူပန်မှု ခံစားခဲ့ရတယ်ဆိုရင်၊ ဒါမှမဟုတ် ဒီအကြောင်းပြချက်ကြောင့် ဒီလိုအခြေအနေတွေကို ရှောင်ရှားခဲ့တယ်ဆိုရင် သင်ဟာ နေရာကျဉ်းကြောက်ရောဂါ ခံစားနေရနိုင်ပါတယ်။
ကုသမှု ရွေးချယ်စရာများ
လူအများစုက နေရာကျဉ်းများ ကိုကြောက်သော ရောဂါကို တရားဝင် ရောဂါရှာဖွေမှု မရှိဘဲ နေထိုင်ကြပြီး နေရာကျဉ်းတွေကို ရှောင်ရှားဖို့ အထူးဂရုစိုက်တတ်ကြပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ GP (အထွေထွေရောဂါကု ဆရာဝန်) ဒါမှမဟုတ် စိတ်ပညာရှင်လိုမျိုး အပြုအမူကုထုံးမှာ ကျွမ်းကျင်တဲ့ အထူးကုဆရာဝန်ဆီကနေ အကူအညီရယူခြင်းက မကြာခဏဆိုသလို အကျိုးရှိနိုင်ပါတယ်။
နေရာကျဉ်းများ ကိုကြောက်သော ရောဂါအတွက် ကုသမှုတွေ ရရှိနိုင်ပြီး အောက်ပါတို့ ပါဝင်နိုင်ပါတယ်။:
- စကားပြောကုထုံးများ (talking treatments) - သိမြင်မှုဆိုင်ရာ အပြုအမူကုထုံး (cognitive behavioural therapy - CBT) နဲ့ ထိတွေ့ကုထုံး (exposure therapy) တို့ ပါဝင်ပါတယ်။
- ကိုယ်တိုင်ကူညီခြင်း (self-help) - Mind ဝဘ်ဆိုက်မှာ ကြောက်လန့်မှု (phobias) နဲ့ ကိုယ်တိုင်ပြုစုစောင့်ရှောက်မှုအကြောင်း ပိုမိုလေ့လာပါ။
- ဆေးဝါးများ (medicines) - စိတ်ကျရောဂါ တိုက်ဖျက်ဆေးများ ဒါမှမဟုတ် စိတ်ငြိမ်ဆေးများ (tranquilisers) ကဲ့သို့သော ဆေးဝါးများ။
CBT ဟာ သင့်ရဲ့ အတွေးတွေ၊ ခံစားချက်တွေနဲ့ အပြုအမူတွေကို လေ့လာဆန်းစစ်ပြီး သင့်ရဲ့ ကြောက်လန့်မှုကို ထိရောက်စွာ ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းဖို့ လက်တွေ့ကျတဲ့ နည်းလမ်းတွေကို ဖော်ထုတ်ပေးတဲ့ စကားပြောကုထုံးတစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။
Our content undergoes a thorough process of research, writing, peer review, and rigorous checks and approvals. It is designed for educational purposes and is freely accessible for individual patients to read and share. For detailed information regarding usage, copyright, and disclaimers, please visit our Terms & Conditions page.