ဆီးကျိတ်ကြီးခြင်း (ကင်ဆာမဟုတ်သော ဆီးကျိတ်ကြီးခြင်း) Enlarged prostate (benign prostate enlargement)

လက္ခဏာများ

ဆီးကျိတ်ကြီးခြင်း၏ အဓိကလက္ခဏာများမှာ ဆီးသွားခြင်းဆိုင်ရာ ပြဿနာများ ဖြစ်ပါသည်:

• ဆီးစသွားရန် အခက်အခဲရှိခြင်း (ညှစ်အားစိုက်ရခြင်း)
• ဆီးအားနည်းခြင်း၊ ရပ်တန့်ပြီး ပြန်စသွားခြင်း၊ ဆီးအိမ်အလွတ်ဖြစ်ရန် ပုံမှန်ထက် ကြာခြင်း
• ဆီးအိမ်အပြည့်အ၀ မလွတ်သလို ခံစားရခြင်း
• ဆီးသွားပြီးနောက် ဆီးကျန်ခြင်း  
• ဆီးခဏခဏ (သို့) အရေးတကြီး သွားလိုခြင်း (ညအချိန်ဆီးထသွားရခြင်း အပါအ၀င်)

ဤလက္ခဏာများသည် ဖြည်းဖြည်းချင်း ပေါ်လာတတ်ပြီး အသက်ကြီးလာသည်နှင့်အမျှ တဖြည်းဖြည်း ပိုဆိုးလာနိုင်ပါသည်။

ဖြစ်ရသည့် အကြောင်းရင်းများ

အသက်ကြီးလာသည်နှင့်အမျှ ဟော်မုန်းအပြောင်းအလဲများကြောင့် ဆီးကျိတ်ကြီးနိုင်သည်ဟု ယူဆကြပါသည်။

အသက် ၅၀ ကျော်ခြင်းနှင့် မိသားစုတွင် ဆီးကျိတ်ကြီးသူရှိခြင်းတို့က ဖြစ်နိုင်ခြေကို မြင့်စေပါသည်။

ဆီးကျိတ်ကင်ဆာနှင့် မသက်ဆိုင်ပါ။ ဆီးကျိတ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေကိုလည်း မမြင့်စေပါ။

ရောဂါရှာဖွေခြင်း

ဆရာဝန်က သင့်တွင် ဆီးကျိတ်ကြီးနိုင်သည်ဟု သံသယရှိပါက သင့်လက္ခဏာများ (ဥပမာ - ဆီးသွားနှုန်း) ကို မေးမြန်းပါမည်။

သင့်ဗိုက်နှင့် လိင်တံကို စစ်ဆေးပြီး စအိုမှတစ်ဆင့် လက်ညှိုးဖြင့် ဆီးကျိတ်အရွယ်အစားကို စမ်းသပ်စစ်ဆေးနိုင်ပါသည် (စအိုတွင်းစစ်ဆေးခြင်း)။

သင်သောက်သုံးသော အရည်ပမာဏနှင့် ဆီးသွားသည့်အကြိမ်ရေ/ပမာဏကို အနည်းဆုံး ၃ ရက်မှတ်တမ်းတင်ရန် တောင်းဆိုပါမည်။

ဆရာဝန်ပြုလုပ်နိုင်သော စစ်ဆေးမှုများ :

• ဆီးနမူနာစစ်ဆေးခြင်း
• PSA သွေးစစ်ဆေးမှု

အထူးကုဆရာဝန်ထံ လွှဲပြောင်းခံရနိုင်သော အခြားစစ်ဆေးမှုများ :

• ဆီးသွားပုံကို စက်ဖြင့်တိုင်းတာသော ဆီးစီးမှုစစ်ဆေးခြင်း
• ဆီးအိမ် အယ်ထွာဆောင်းရိုက်ခြင်း
• ကင်မရာဖြင့် ဆီးအိမ်အတွင်းကြည့်ရှုခြင်း (cystoscopy)

ကုသမှုနည်းလမ်းများ

ဆီးကျိတ်ကြီးခြင်းအား အမြဲကုသရန် မလိုအပ်ပါ။ သင့်လက္ခဏာများနှင့် ၎င်းတို့၏သက်ရောက်မှုပေါ် မူတည်ပါသည်။

လက္ခဏာများ သိသိသာသာ မဆိုးရွားပါက ဆရာဝန်များက နေထိုင်မှုပုံစံပြောင်းလဲရန် အရင်အကြံပြုပါမည်။  

လက္ခဏာများ ပိုဆိုးလာပါက ဆေးဝါး သို့မဟုတ် ခွဲစိတ်ကုသမှု လိုအပ်နိုင်ပါသည်။

ဆီးကျိတ်ကြီးခြင်းအတွက် ဆေးဝါးများ

အလယ်အလတ် သို့မဟုတ် ပြင်းထန်သောလက္ခဏာများရှိပါက အောက်ပါဆေးများ ပေးနိုင်ပါသည် :

• ဆီးသွားလွယ်စေသော ဆေးများ (tamsulosin, doxazosin, alfuzosin)
• ဆီးခဏခဏ/အရေးတကြီးသွားလိုမှုကို သက်သာစေသော ဆေးများ (oxybutynin, tolterodine)
• ဆီးကျိတ်ဆက်မကြီးစေရန် ဟော်မုန်းပမာဏကိုလျှော့ချပေးသော ဆေးများ (finasteride, dutasteride)

ဤဆေးများတွင် ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများ ရှိနိုင်ပါသည်။ သင့်ဆရာဝန်က အကျိုးကျေးဇူးများနှင့် ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများကို ရှင်းပြပြီး သင့်တော်မှုကို ဆွေးနွေးပေးပါမည်။

ဆေးအကျိုးသက်ရောက်မှုကို ပုံမှန်စစ်ဆေးပါမည်။

ဆီးကျိတ်ကြီးခြင်းအတွက် ခွဲစိတ်ကုသမှု

ဆေးဝါးများမထိရောက်ပါက သို့မဟုတ် လက္ခဏာများပြင်းထန်ပါက ခွဲစိတ်ကုသမှုခံယူရန် အကြံပြုခံရနိုင်ပါသည်။

ဆီးကျိတ်ကြီးခြင်းအတွက် အများဆုံးအကြံပြုလေ့ရှိသော ခွဲစိတ်မှုမှာ ဆီးပြွန်မှတစ်ဆင့် ဆီးကျိတ်အစိတ်အပိုင်းဖြတ်ထုတ်ခြင်း (TURP) ဖြစ်ပါသည်။ ဤနည်းလမ်းတွင် ဆီးကျိတ်ဆီသို့ လိင်တံမှတစ်ဆင့် ပါးလွှာသောပြွန်ငယ်ဖြင့် ဆီးကျိတ်၏အစိတ်အပိုင်းကို ဖယ်ရှားပါသည်။

တစ်ခါတစ်ရံ အခြားနည်းလမ်းများကို အကြံပြုနိုင်သော်လည်း ၎င်းတို့သည် လူတိုင်းနှင့်မသင့်တော်ပါ။ ၎င်းတို့တွင် ပါဝင်သည်များ:

• လေဆာ၊ လျှပ်စစ်ဓာတ်၊ ရေနွေးငွေ့ သို့မဟုတ် ရေပန်းဖြင့် ဆီးကျိတ်၏အစိတ်အပိုင်းကို ဖယ်ရှားခြင်း သို့မဟုတ် ဖျက်ဆီးခြင်း
• holding part of your prostate open and widening your urethra, using a small implant
• ဆီးအိမ်ဝအနီးရှိ ဆီးကျိတ်တွင် အသေးစားခွဲဖြတ်မှုများပြုလုပ်ခြင်း
• ခွဲစိတ်မှုဖြင့် ဆီးကျိတ်၏အစိတ်အပိုင်းကို ဖယ်ရှားခြင်း

ခွဲစိတ်ဆရာဝန်က သင့်အား ရွေးချယ်စရာများ၊ နည်းလမ်း၏အန္တရာယ်နှင့် အကျိုးကျေးဇူးများ၊ ဖြစ်လာမည့်အခြေအနေများကို ရှင်းပြပါမည်။

ဆီးကျိတ်ကြီးခြင်းနှင့်အတူ နေထိုင်ရာတွင် အထောက်အပံ့နှင့် ကုသမှုများ

ဆီးကျိတ်ကြီးခြင်း၏ လက္ခဏာများကို သက်သာစေရန် အထောက်အပံ့နှင့် ကုသမှုများလည်း ရရှိနိုင်ပါသည်။ ၎င်းတို့တွင် ပါဝင်နိုင်သည်များ:

• ဆီးထွက်ခြင်း သို့မဟုတ် ဆီးကျခြင်းအတွက် အဝတ်အစား၊ ဘောင်းဘီအထူ ဒိုက်ပါ ဝတ်ခြင်
• ဆီးပိုက် (ဆီးအိမ်ထဲသို့ ပြွန်ပျော့ထည့်၍ ဆီးထုတ်ခြင်း) - ဆီးအိမ်ကို အပြည့်  မစွန့် နို င်ပါက
• ဆီးအိမ်လေ့ကျင့်ခန်း - ဆီးသွားလိုသည့်အချိန်တွင် ခဏတာခံပြီး ရက်သတ္တပတ်အနည်းငယ်အတွင်း တဖြည်းဖြည်းချင်း အချိန်တိုးခြင်း
• တင်ပါးဆုံကြွက်သားလေ့ကျင့်ခန်း - ဆီးအိမ်ထိန်းချုပ်ရန် အထောက်အကူဖြစ်စေသော ကြွက်သားများကို သန်မာစေသည့် လေ့ကျင့်ခန်းများ

ဆီးကျိတ်ကြီးခြင်း၏ လက္ခဏာများကို သက်သာစေရန် လုပ်ဆောင်နိုင်သည့်အရာများ

ဆီးကျိတ်ကြီးခြင်း၏ လက္ခခဏာများကို သက်သာစေရန် သင်လုပ်ဆောင်နိုင်သည့် အရာများရှိပါသည်။

လုပ်သင့်သည်များ

• အရက် နှင့် ကဖိန်းဓာတ်လျှော့သောက်ပါ။ ၎င်းတို့က ဆီးပိုသွားစေနိုင်သည်။
• အိပ်ရာမဝင်မီ သို့မဟုတ် အပြင်မထွက်မီ အရည်သောက်သုံးမှုကို လျှော့ပါ။ သို့သော် တစ်နေ့တာ၏ အခြားအချိန်များတွင် လုံလောက်စွာ သောက်ပါ။
• ဝမ်းချုပ်ခြင်းကို ကာကွယ်ရန် အမျှင်ဓာတ်လုံလောက်စွာ စားပါ။ ဝမ်းချုပ်ခြင်းက ဆီးအိမ်ကို ဖိအားပေးနိုင်သည်။
• ကျန်းမာသော ကိုယ်အလေးချိန်ထိန်းပါ။ အဝလွန်ခြင်းက လက္ခဏာများကို ပိုဆိုးစေနိုင်သည်။
• ဆီးသွားပြီးနောက် စက္ကန့်အနည်းငယ်စောင့်ပြီး နောက်တစ်ကြိမ် ဆီးထပ်သွားကြည့်ပါ။ ဆီးအိမ်ကို ကောင်းစွာထွက်စေရန် ဖြစ်သည်။
• ဆီးသွားပြီးနောက် လိင်အင်္ဂါ၏နောက်ဘက် (ဝှေးစေ့၏နောက်) ၃ လက်မခန့်တွင် လက်ချောင်းထိပ်များကို နှိပ်ကာ လိင်တံအောက်ခြေဆီသို့ ဖြည်းညှင်းစွာ တွန်းပေးပါ။ ဆီးကျန်များ ထွက်စေရန် ဖြစ်သည်။
• သောက်နေသော အခြားဆေးများက လက္ခဏာများကို ပိုဆိုးစေနိုင်သလားဆိုတာ ဆရာဝန် သို့မဟုတ် ဆေးဝါးကျွမ်းကျင်သူနှင့် တိုင်ပင်ပါ။

မလုပ်သင့်သည်များ

• ဆီးသွားစဉ် အားစိုက်မတွန်းပါနှင့်။ ဆီးသွားစဉ် ဖြေလျှော့ထားပါ။
• အရည်များ အလွန် မလျှော့ပါနှင့်။ ဆီးလမ်းကြောင်းပိုးဝင်ခြင်းကဲ့သို့ ပြဿနာများ ဖြစ်စေနိုင်သည်။

ဆရာဝန်ပြသရန် အချိန်

အောက်ပါလက္ခဏာများရှိပါက ဆရာဝန်နှင့်ပြသပါ:

• ဆီးသွားရခက်ခြင်း သို့မဟုတ် ပုံမှန်ထက် ဆီးခဏခဏသွားနေရခြင်း

မရှက်ပါနှင့်။ ဆရာဝန်များသည် ဤလက္ခဏာများအကြောင်း မေးမြန်းရန် အကျွမ်းတဝင်ရှိပါသည်။

အောက်ပါလက္ခဏာများရှိပါက အရေးပေါ်ဆရာဝန်နှင့် ချက်ချင်းပြသပါ:

• ဆီးတွင် သွေးပါခြင်း (ဆီးအရောင်သည် ပန်းရောင်၊ အနီရောင် သို့မဟုတ် အညိုရောင်ဖြစ်နိုင်သည်)
• ဆီးသွားစဉ် နာကျင်မှုခံစားရခြင်း
• ဆီးလုံးဝမထွက်နိုင်ခြင်း