Preventing Infections

Disaster Guide

ပါဝင်သောအကြောင်းအရာများ

  1. ဒဏ်ရာများကို သန့်ရှင်းအောင်ထားခြင်း
  2. အရေပြားပိုးဝင်ခြင်းမှ ကာကွယ်ခြင်း
  3. ဝမ်းလျှောခြင်းနှင့် ရေမှတစ်ဆင့် ကူးစက်နိုင်သော ရောဂါများ
  4. အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ရောဂါများ ကာကွယ်ခြင်း

ဒီလမ်းညွှန်သည် သင့်အား ဘေးအန္တရာယ်ဖြစ်ပွားပြီးနောက် အဖြစ်များသော ရောဂါပိုးများ ကာကွယ်ရန် ကူညီပေးပါမည် (အထူးသဖြင့် လူထူထပ်ပြီး သန့်ရှင်းမှုမရှိသော အခြေအနေများတွင်) ဒဏ်ရာများ သင့်တင့်စွာ ပြုစုနည်း ✜ အရေပြား၊ အစာအိမ်နှင့် အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ရောဂါများ ကာကွယ်နည်း ✜ မိသားစုကျန်းမာရေး ကာကွယ်စောင့်ရှောက်နည်းများကိုရှင်း လင်း‌ဖော်ပြ ထားပါသည်။

အရေးပေါ်အခြေအနေများတွင် ရောဂါပိုးများ အလျှင်အမြန် ပျံ့နှံ့တတ်ပါသည် — ဤလမ်းညွှန်သည် - ✔ ဘေးကင်းစွာနေထိုင်နည်း ✔ အန္တရာယ်ဖြစ်လာမီ အစောပိုင်းသတိပေးလက္ခဏာများ သိရှိနည်း တို့ကို ရှင်းလင်းစွာ ဖော်ပြထားပါသည်။

ဒဏ်ရာများကို သန့်ရှင်းအောင်ထားခြင်း 

သေးငယ်သောဒဏ်ရာများပင် မှန်ကန်စွာမကုသပါက ပြင်းထန်နိုင်ပါသည်။ ပိုးဝင်ခြင်းမှကာကွယ်ရန် ဤအဆင့်များကိုလိုက်နာပါ:

1. လက်ကိုအရင်ဆေးပါ

  • ဖြစ်နိုင်လျှင် ဆပ်ပြာနှင့်သန့်ရှင်းသောရေဖြင့်ဆေးပါ
  • ဆပ်ပြာမရှိပါက ပြာ၊ သဲ သို့မဟုတ် ရေသက်သက်ဖြင့်ဆေးပါ  — drying with a clean cloth is better than nothing

2. ဒဏ်ရာကိုညင်သာစွာသန့်စင်ပါ

  • သန့်ရှင်းသောရေ၊ ပုလင်းထဲကရေ သို့မဟုတ် ကျိုချက်အေးသောရေသုံးပါ
  • ရေအကန့်အသတ်ရှိပါက သန့်ရှင်းသောခွက်မှ ဖြည်းညှင်းစွာလောင်းပါ
  • ညစ်ပတ်သောရေ၊ အရက် သို့မဟုတ် ရိုးရာဆေးမှုန့်များမသုံးပါနှင့်

3. ဒဏ်ရာကိုအုပ်ပါ

  • သန့်ရှင်းသောပတ်တီး၊ အဝတ်ခြောက် သို့မဟုတ် ခေါက်ထားသောအဝတ်သုံးပါ
  • ညစ်ပတ်သောအဝတ်များကို ပြန်မသုံးပါနှင့်

4. သန့်ရှင်းအောင်ထားပါ

  • စိုနေလျှင် သို့မဟုတ် ညစ်ပတ်လျှင် ပတ်တီးလဲပါ
  • ဒဏ်ရာခြောက်သွားပြီး ပိတ်သွားပါက အုပ်ထားသည့်အဝတ်ဖယ်နိုင်ပါသည်
  • ဒဏ်ရာကို တစ်နေ့တစ်ကြိမ် စစ်ဆေးပါ။

5. ပိုးဝင်သည့်လက္ခဏာများရှိပါက အကူအညီရယူပါ :

  • နီရဲခြင်း
  • ရောင်ရမ်းခြင်း
  • ပြည်သို့မဟုတ် အရည်ထွက်ခြင်း
  • အဖျားတက်ခြင်း သို့မဟုတ် နာကျင်မှုပိုဆိုးခြင်း

အဆင့်လိုက်ပြုစုနည်းအတွက် အရေးပေါ်ဒဏ်ရာကုသမှုလမ်းညွှန်ကိုကြည့်ပါ။

သွေးအလွန်အမင်းထွက်နေပါက  ပြင်းထန်သွေးထွက်ခြင်းလမ်းညွှန်ကိုကြည့်ပါ။

အရေပြားပိုးဝင်ခြင်းမှ ကာကွယ်ခြင်း

1. အရေပြားကို သန့်ရှင်းခြောက်သွေ့အောင်ထားပါ

  • သန့်ရှင်းသောရေဖြင့် ဖြစ်နိုင်သမျှဆေးကြောပါ
  • ချိုင်း၊ ပေါင်ခြံ၊ ခြေထောက်၊ ရင်သားအောက်နှင့် ခြေချောင်းကြားကဲ့သို့သော နေရာများကို အထူးဂရုစိုက်ဆေးကြောပါ
  • အရေပြားကို ကောင်းစွာခြောက်အောင်သုတ်ပါ (အထူးသဖြင့် အရေပြားခေါက်များတွင်)

2.ပိုးဝင်သည့်လက္ခဏာများကို စောင့်ကြည့်ပါ

  • နီရဲခြင်း၊ ရောင်ရမ်းခြင်း၊ အရေပြားပူနွေးခြင်း၊ ပြည်တည်ခြင်း၊ နာကျင်ခြင်း သို့မဟုတ် အနံ့ဆိုးထွက်ခြင်းတို့ကိုတွေ့ပါက
  • ဆေးကုသမှုခံယူရန် ကြိုးစားပါ
  • မကြာခဏကူးစက်တတ်သော အရေပြားရောဂါများကိုလည်း သတိထားပါ(အနီးကပ် ထိတွေ့မှု၊ အဝတ်အစားမျှဝေသုံးစွဲမှု၊ အတူနီးကပ်အိပ်စက်မှုမှတစ်ဆင့် ကူးစက်နိုင်):
    • ညှင်း :  အလယ်ဗဟိုကြည်လင်ပြီး အနားသန်းနီသော ယားယံသည့် အကွက်များ
    • ​: ညဘက်အထူးယားပြီး လိုင်းကြောင်းလိုက်အဖုငယ်များ (လက်ချောင်းကြား၊ လက်ကောက်ဝတ်၊ ခါးတဝိုက်)

3. ကိုယ်ပိုင်သုံးပစ္စည်းများကို မျှမသုံးပါနှင့်

  • ဖြစ်နိုင်လျှင် မျှဝေမသုံးပါနှင့် (ပဝါ၊ အဝတ်အစား) - မဖြစ်မနေသုံးရလျှင် :
    • နေလှန်းကာ ပိုးမွှားများကိုသေစေရန် ကြိုးစားပါ
    • စောင်နှင့်အဝတ်များကို ပုံမှန်လှုပ်ခါပါ (သန့်ရှင်းစေရန်)
  • အရေပြားရောဂါ/အနီကွက်ရှိသူများအတွက် - သီးသန့်အိပ်ရာခင်းသို့မဟုတ် အိပ်ရာခင်းတစ်ခုပေးပါ
  • မုတ်ဆိတ်ရိတ်ဓားမျှဝေမသုံးပါနှင့် — အနာငယ်များမှတစ်ဆင့် ရောဂါကူးစက်နိုင်

4. အနာများကို အုပ်ထားပါ

  • အနာများကို သန့်ရှင်းသောရေဖြင့်ဆေးပြီး သန့်ရှင်းသောပတ်တီး/အဝတ်ဖြင့်အုပ်ပါ
  • ညစ်ပတ်လျှင် သို့မဟုတ် စိုနေလျှင် လဲပါ

5. ချောင်ချိသောအဝတ်အစားများဝတ်ဆင်ပါ

  • ချွေးထွက်များခြင်းနှင့် မှိုရောဂါများကို ကာကွယ်ရန်ချောင်ချိသောအဝတ်အစားများဝတ်ဆင်ပါ
  • အဝတ်အစားစိုနေလျှင် သို့မဟုတ် ညစ်ပတ်လျှင် မကြာခဏလဲပါ

​ရေအကန့်အသတ်ဖြင့် ဘေးကင်းစွာဆေးကြောနည်းများအတွက် တကိုယ်ရေသန့်ရှင်းရေးစာမျက်နှာ တွင်အကြံပြုချက်များရှိပါသည်။

ဝမ်းလျှောခြင်းနှင့် ရေမှတစ်ဆင့် ကူးစက်နိုင်သော ရောဂါများ

ဘေးအန္တရာယ်တစ်ခုဖြစ်ပြီးနောက် (အထူးသဖြင့် သောက်သုံးရေနှင့် အိမ်သာများ လိုအပ်နေသောအခါ) ဝမ်းလျှောရောဂါများ အလွယ်တကူ ပျံ့နှံ့နိုင်ပါသည်။ ဘေးကင်းစွာနေထိုင်ရန် အောက်ပါအဆင့်များကို လိုက်နာပါ။ : 

1.သန့်ရှင်းစိတ်ချရသော ရေကိုသာ သောက်သုံးပါ

  • သောက်ရေ၊ ချက်ပြုတ်ရန်၊ သွားတိုက်ရန်နှင့် ဆေးကြောရန်အတွက် ပုလင်းထည့်ထားသော ရေ၊ ကျိုချက်ထားသော ရေ သို့မဟုတ် ပိုးသတ်ထားသော ရေကိုသာ အသုံးပြုပါ။
  • ရေကျိုချက်နည်း: ရေကို အပြည့်အဝဆူပွက်စေပြီး အနည်းဆုံး ၁ မိနစ်ကြာ ထားပါ။
  • အရင်းအမြစ်နည်းပါးစွာဖြင့် လက်ဆေးနည်းဆိုင်ရာ အကြံပြုချက်များအတွက် သောက်သုံးရေလမ်းညွှန်  ကြည့်ရှုပါ။

2. လက်ကို မကြာခဏ ဆေးကြောပါ

ဆပ်ပြာနှင့် သန့်ရှင်းသောရေ (သို့) ရေမရှိပါက လက်သန့်စင်ဆေးရည်ကို အသုံးပြု၍ ဆေးကြောပါ။ : 

  • အစာစားခြင်း သို့မဟုတ် ချက်ပြုတ်ခြင်းမပြုမီ
  • အိမ်သာသုံးပြီးနောက် သို့မဟုတ် ကလေး၏ အနှီးလဲပြီးနောက်
  • ဒဏ်ရာကုသခြင်း သို့မဟုတ် လူနာပြုစုခြင်းမပြုမီ
  • အရင်းအမြစ်နည်းပါးစွာဖြင့် လက်ဆေးနည်းဆိုင်ရာ အကြံပြုချက်များအတွက် လက်ဆေးခြင်းနှင့် ကိုယ်ရေသန့်ရှင်းမှုလမ်းညွှန် ကို ကြည့်ရှုပါ။

3.စိတ်ချရသော အစားအစာများကိုသာ စားသုံးပါ

အစားအစာ၏ လတ်ဆတ်မှုကို စမ်းသပ်ရန် မြည်းစမ်းခြင်း မပြုပါနှင့်။ အောက်ပါအချက်များနှင့် ကိုက်ညီသော အစားအစာများကို မစားသုံးပါနှင့် : 

  • ရေခဲသေတ္တာ/အအေးခန်းတွင် ၄ နာရီထက် ပိုကြာစွာ သိမ်းဆည်းထားသော အစားအစာများ (အသား၊ ငါး၊ လှီးဖြတ်ထားသော သစ်သီးနှင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်များ၊ ဥများ၊ နို့နှင့် ကျန်ရစ်သော အစားအစာများ အပါအဝင်)
  • ရေကြီးရေလျှံမှုနှင့် ထိတွေ့ထားသော အစားအစာ
  • ပျက်စီးနေ၊ ဖောင်းကြွနေ သို့မဟုတ် ယိုစိမ့်နေသော ပစ္စည်းများတွင် ထည့်ထားသော အစာ
  • အရောင်၊ အနံ့ သို့မဟုတ် အထိအတွေ့ ပုံမှန်မဟုတ်သော အစာ
  • ပိုမိုသိရှိလိုပါက  အစားအစာဘေးကင်းလုံခြုံမှုလမ်းညွှန် ကို ကြည့်ရှုပါ။

4. သန့်ရှင်းရေး ဘေးကင်းစွာပြုလုပ်ပါ

  • ပန်းကန်ခွက်ယောက်များနှင့် မျက်နှာပြင်များကို ဆပ်ပြာနှင့် သန့်ရှင်းသောရေဖြင့် ဆေးကြောပါ။
  • ပြန်လည်အသုံးမပြုမီ လေသလပ်ခြောက်သွေ့အောင် ထားပါ။
  • အဝတ်အစား၊ ကလေးအနှီးနှင့် ကိုယ်ခန္ဓာဆေးကြောရာတွင် သောက်သုံးရေအရင်းအမြစ်များနှင့် ဝေးရာတွင် ဆေးကြောပါ။

5. ညစ်ပတ်သောရေကို ရှောင်ကြဉ်ပါ

  • ရေကြီးရေလျှံမှုထဲသို့ မဝင်ပါနှင့် — ၎င်းတွင် ရောဂါပိုးများ ပါဝင်နိုင်သည်။
  • ကလေးများကို ရေကြီးရေလျှံအနီး သို့မဟုတ် အတွင်း၌ ကစားခွင့် မပြုပါနှင့်။
  • ရေကြီးရေလျှံနှင့် ထိတွေ့ခဲ့သော အရုပ်များ သို့မဟုတ် ပစ္စည်းများကို ပိုးသတ်ပါ။
ဝမ်းလျှောခြင်းနှင့် ရေဓာတ်ခန်းခြောက်ခြင်း၏ လက္ခဏာများ
  • တစ်နေ့လျှင် ၃ ကြိမ်ထက် ပိုပြီး ဝမ်း အရည်များသွားခြင်း
  • ပါးစပ်၊ နှုတ်ခမ်း သို့မဟုတ် လျှာခြောက်ခြင်း
  • အားနည်းခြင်း သို့မဟုတ် ခေါင်းမူးခြင်း
  • မျက်လုံးချိုင့်ဝင်ခြင်း သို့မဟုတ် ကလေးငိုသော်လည်း မျက်ရည်မထွက်ခြင်း
  • ဆီးအရောင်ရင့်ခြင်း၊ အလွန်နည်းခြင်း သို့မဟုတ် လုံးဝမသွားခြင်း

ရေဓာတ်ခန်းခြောက်ခြင်းသည် အထူးသဖြင့် ကလေးငယ်များ၊ အသက်ကြီးသူများအတွက် အလွန်အန္တရာယ်ရှိပါသည်။

အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ရောဂါများ ကာကွယ်ခြင်း

 ​ချောင်းဆိုးခြင်း၊  တုပ်ကွေးနှင့် အအေးမိခြင်း ကဲ့သို့သော အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ရောဂါများသည် လူထူထပ်သောနေရာများတွင် အလွယ်တကူ ပျံ့နှံ့နိုင်ပါသည်။ မိမိကိုယ်ကိုနှင့် အခြားသူများကို ကာကွယ်ရန် အောက်ပါနည်းလမ်းများကို လိုက်နာပါ။

1. တတ်နိုင်သမျှ နီးကပ်စွာ ထိတွေ့ခြင်းကို ရှောင်ပါ

  • အခြားသူများနှင့် ၁-၂ မီတာ အကွာတွင် အိပ်ပါ (ဖြစ်နိုင်လျှင်)
  • တစ်စုံတစ်ဦး ချောင်းဆိုးနေပါက မျက်နှာချင်းဆိုင်စကားပြောခြင်း၊ ဖက်ခြင်း သို့မဟုတ် လက်ဆွဲနှုတ်ဆက်ခြင်း ကို ရှောင်ပါ

2. Cover Coughs & Sneezes

  • တံတောင်ဆစ် (သို့) အဝတ်/တစ်ရှူး ဖြင့် အုပ်ဆိုးပါ
  • အသုံးပြုပြီးသော တစ်ရှူးများကို ပလတ်စတစ်အိတ်ထဲသို့ စွန့်ပစ်ပါ
  • ချက်ချင်း လက်ကို ဆေးကြောပါ

3.လက်ကို မကြာခဏ ဆေးကြောပါ

  • ဆပ်ပြာနှင့် ရေ ဖြင့် ဆေးကြောပါ (ဖြစ်နိုင်လျှင်)
  • ဆပ်ပြာမရှိပါက ပြာ၊ သဲ (သို့) အရက်ပြန်ပါသော လက်သန့်ဆေးရည် သုံးပါ
  • အစာမစားမီ၊ အိမ်သာသွားပြီးနောက်၊ ချောင်းဆိုး/နှာချေပြီးနောက်၊ လူနာပြုစုပြီးနောက် ဆေးပါ

4. ကိုယ်ပိုင်ပစ္စည်းများ မျှမသုံးပါနှင့်

  • မိမိ၏ မျက်နှာသုတ်ပဝါ၊ ခွက်၊ ဇွန်း၊ သွားတိုက်တံ ကိုသာ အသုံးပြုပါ
  • မျှဝေသုံးရန်လိုအပ်ပါက အသုံးမပြုမီ သန့်ရှင်းသောရေဖြင့် သေချာဆေးကြောပါ

5.ပတ်ဝန်းကျင်ကို သန့်ရှင်းအောင်ထားပါ

  • ချွဲ၊ သလိပ် များကို အဝတ် (သို့) စက္ကူဖြင့် သုတ်ပါ
  • စားပွဲ၊ အိပ်ခင်းများ၊ အတူသုံးသော မျက်နှာပြင်များကို မကြာခဏ သန့်ရှင်းပါ
  • နေရောင်အောက်တွင် အခြောက်ခံပါ (ပိုးမွှားများ သေစေရန်)

6. တစ်စုံတစ်ဦး နေမကောင်းပါက

  • သီးသန့်နေရာတွင် အနားယူခွင့်ပေးပါ (ဖြစ်နိုင်လျှင်)
  • ပြုစုသူများသည် လက်ကို မကြာခဏဆေးပါ၊ မျက်နှာချင်းဆိုင်ထိတွေ့ခြင်း ရှောင်ပါ
  • နေမကောင်းသူအား ချောင်းဆိုးတိုင်း အုပ်စေပါ၊ ရေများများသောက်ခိုင်းပါ

7.  ကာကွယ်ဆေးများအကြောင်း မေးမြန်းပါ

  • ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းများ ရောက်လာပါက တုပ်ကွေး (သို့) COVID-19 ကာကွယ်ဆေး ရနိုင်လျှင် မေးမြန်းပါ
How To Protect Yourself From Electrical Hazards
Disaster Guide